Tổng Hợp Những Câu Nói Nổi Tiếng Của Mác Vĩ Đại Nhất Mọi Thời Đại

Karl Marx, một trong những nhà tư tưởng vĩ đại và có ảnh hưởng nhất trong lịch sử nhân loại, đã để lại một di sản đồ sộ gồm các tác phẩm triết học, kinh tế học và chính trị. Những câu nói nổi tiếng của Mác không chỉ định hình nên chủ nghĩa cộng sản và phong trào công nhân thế giới mà còn tiếp tục là nguồn cảm hứng và tranh luận sôi nổi cho đến ngày nay. Từ những phân tích sâu sắc về bản chất của xã hội tư bản, sự bóc lột lao động, cho đến tầm nhìn về một xã hội công bằng hơn, các tư tưởng của ông đã thách thức nhiều định kiến và thúc đẩy sự thay đổi xã hội một cách mạnh mẽ. Bài viết này sẽ tổng hợp và phân tích những câu nói mang tính biểu tượng nhất của Mác, giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về tầm vóc tư tưởng của ông và sự ảnh hưởng không ngừng của chúng.

Những di huấn của Karl Marx vẫn vang vọng trong thời đại chúng ta, đặc biệt khi chúng ta đối mặt với những thách thức về bất bình đẳng kinh tế, công bằng xã hội và biến đổi chính trị. Hiểu rõ bối cảnh và ý nghĩa đằng sau mỗi câu nói sẽ mở ra một cánh cửa để khám phá chiều sâu trong triết lý của một trong những bộ óc kiệt xuất nhất lịch sử. Từ đó, chúng ta có thể nhận thấy cách những quan điểm của ông tiếp tục soi sáng các vấn đề đương đại, dù là trong lĩnh vực kinh tế, chính trị hay đạo đức.

Karl Marx: Cuộc Đời và Di Sản Tư Tưởng

Karl Marx (1818-1883) là một nhà triết học, nhà kinh tế học, nhà sử học, nhà xã hội học và nhà lý luận chính trị người Đức. Ông được coi là một trong những kiến trúc sư của khoa học xã hội hiện đại và là người cha của chủ nghĩa cộng sản. Cuộc đời ông gắn liền với phong trào công nhân quốc tế và những cuộc đấu tranh tư tưởng không ngừng nghỉ để bảo vệ quan điểm của mình.

Sinh ra trong một gia đình trí thức Do Thái đã cải đạo sang Tin lành, Marx sớm thể hiện năng khiếu học thuật vượt trội. Ông theo học luật tại Đại học Bonn và Berlin, nhưng niềm đam mê thực sự của ông lại là triết học. Dưới ảnh hưởng của Hegel và Feuerbach, Marx đã phát triển lý thuyết riêng của mình về duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, đặt nền móng cho toàn bộ hệ thống tư tưởng sau này.

Những năm tháng sống lưu vong ở Paris, Brussels và cuối cùng là London đã chứng kiến sự phát triển đỉnh cao trong tư tưởng của Marx. Tại đây, ông gặp Friedrich Engels, người bạn đời, đồng chí và nhà tài trợ tài chính quan trọng, cùng nhau viết nên các tác phẩm kinh điển như “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” (1848) và “Tư bản luận” (gồm nhiều tập, tập 1 xuất bản năm 1867). Những tác phẩm này đã phơi bày bản chất của sự bóc lột trong chủ nghĩa tư bản và vạch ra con đường cách mạng cho giai cấp vô sản.

Di sản tư tưởng của Marx không chỉ giới hạn trong lý thuyết. Nó đã trở thành kim chỉ nam cho nhiều phong trào cách mạng và xây dựng chủ nghĩa xã hội trên khắp thế giới. Mặc dù các mô hình thực tiễn áp dụng tư tưởng của ông đôi khi gây ra nhiều tranh cãi và thách thức, nhưng những phân tích của Marx về bất bình đẳng, bóc lột và đấu tranh giai cấp vẫn giữ nguyên giá trị phê phán đối với các hệ thống kinh tế và xã hội đương đại.

Những Câu Nói Nổi Tiếng Của Mác Về Triết Học và Biến Đổi Xã Hội

Karl Marx không chỉ là một nhà lý luận mà còn là một nhà cách mạng. Các triết lý của ông luôn hướng đến mục tiêu thay đổi thế giới, chứ không đơn thuần chỉ giải thích nó.

1. “Các nhà triết học đã chỉ giải thích thế giới bằng nhiều cách khác nhau, nhưng vấn đề là thay đổi nó.”

Đây là câu nói nổi tiếng nhất của Mác, trích từ Luận cương về Feuerbach. Nó thể hiện rõ tinh thần thực tiễn và cách mạng trong tư tưởng của ông. Marx cho rằng mục đích cuối cùng của triết học không phải là ngồi lại phân tích các hiện tượng xã hội mà là hành động để cải biến chúng. Ông phê phán những triết gia tiền bối chỉ dừng lại ở việc diễn giải bản chất thế giới mà không dấn thân vào cuộc đấu tranh để thay đổi những bất công hiện hữu. Đối với Marx, triết học phải trở thành công cụ của sự giải phóng con người, phải gắn liền với thực tiễn cách mạng. Câu nói này cũng hàm ý rằng việc hiểu biết thế giới chỉ có giá trị khi nó phục vụ cho mục tiêu biến đổi, hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn.

2. “Lịch sử của tất cả các xã hội tồn tại từ trước đến nay đều là lịch sử đấu tranh giai cấp.”

Trích từ Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản, câu nói này là xương sống của lý thuyết duy vật lịch sử của Mác. Ông cho rằng động lực chính thúc đẩy sự phát triển của xã hội không phải là ý chí của các cá nhân hay các ý tưởng, mà là cuộc đấu tranh không ngừng giữa các giai cấp có lợi ích đối lập nhau. Từ xã hội cổ đại với chủ nô và nô lệ, phong kiến với địa chủ và nông nô, đến tư bản với tư sản và vô sản, xung đột giai cấp luôn hiện hữu và là nguồn gốc của mọi sự biến đổi xã hội, từ những cuộc cách mạng đến sự hình thành các thể chế chính trị và kinh tế mới.

3. “Ý thức xã hội quyết định tồn tại xã hội.” (Thực chất là: “Không phải ý thức của con người quyết định tồn tại của họ; trái lại, tồn tại xã hội của họ quyết định ý thức của họ.”)

Câu nói gốc của Marx nhấn mạnh rằng các điều kiện vật chất, đặc biệt là quan hệ sản xuất, chứ không phải các ý tưởng hay niềm tin, là yếu tố nền tảng định hình nên ý thức, tư tưởng và văn hóa của con người. Điều này là một phần cốt lõi của thuyết duy vật lịch sử của ông. Mác phản đối quan điểm duy tâm cho rằng ý thức là yếu tố tiên quyết. Thay vào đó, ông lập luận rằng cách con người tổ chức sản xuất và tái sản xuất đời sống vật chất của mình sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến cách họ suy nghĩ, cảm nhận và nhìn nhận thế giới. Quan điểm này có ý nghĩa quan trọng trong việc lý giải sự hình thành và biến đổi của các hệ tư tưởng, tôn giáo, pháp luật và nghệ thuật. Nó cũng giải thích tại sao cùng một vấn đề nhưng các giai cấp khác nhau lại có những quan điểm khác nhau.

4. “Bạo lực là bà đỡ của mọi xã hội cũ đang mang thai một xã hội mới.”

Câu này xuất hiện trong Tư bản luận, thể hiện quan điểm của Marx về vai trò của cách mạng bạo lực trong quá trình chuyển đổi xã hội. Khi các mâu thuẫn giai cấp trở nên gay gắt đến mức không thể dung hòa trong khuôn khổ xã hội cũ, bạo lực cách mạng trở thành phương tiện duy nhất để phá vỡ các cấu trúc lỗi thời và mở đường cho sự ra đời của một trật tự xã hội mới. Marx không cổ súy bạo lực một cách mù quáng, mà xem nó là một tất yếu lịch sử, một “bà đỡ” cần thiết để đưa xã hội từ một giai đoạn phát triển sang giai đoạn tiếp theo, đặc biệt là trong quá trình chuyển từ chủ nghĩa tư bản sang chủ nghĩa xã hội và cộng sản.

5. “Sự tha hóa của người lao động trong công việc của họ.”

Mặc dù đây không phải là một câu nói trực tiếp mà là một khái niệm trung tâm trong các tác phẩm đầu của Marx, đặc biệt là “Bản thảo kinh tế – triết học năm 1844”, nhưng nó lại mang ý nghĩa sâu sắc. Marx mô tả sự tha hóa là tình trạng mà người lao động bị tách rời khỏi sản phẩm mà họ làm ra, khỏi quá trình lao động sáng tạo của mình, khỏi bản chất con người và khỏi cộng đồng. Trong hệ thống tư bản, lao động trở thành một hàng hóa, người công nhân bị biến thành công cụ, sản phẩm của họ không thuộc về họ, và công việc trở thành một gánh nặng chứ không phải là sự tự thể hiện. Đây là một trong những phê phán cốt lõi của Marx đối với chủ nghĩa tư bản, cho thấy nó không chỉ bóc lột về kinh tế mà còn hủy hoại về mặt nhân văn.

6. “Tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân.”

Trích từ tác phẩm “Phê phán triết học pháp quyền của Hegel”, câu nói này thường bị hiểu sai. Marx không hoàn toàn phủ nhận niềm tin tôn giáo mà ông chỉ ra vai trò xã hội của nó. Ông cho rằng tôn giáo là “tiếng thở dài của sinh linh bị áp bức, trái tim của thế giới không trái tim, cũng như linh hồn của những điều kiện không có linh hồn.” Tôn giáo là một hình thức biểu hiện của sự đau khổ trong một thế giới bất công, nhưng đồng thời cũng là một liều thuốc giảm đau tinh thần, giúp con người chịu đựng hiện thực khắc nghiệt. Tuy nhiên, nó cũng làm lu mờ khả năng nhận thức và hành động để thay đổi thực tại đó, trở thành một rào cản cho sự giải phóng thực sự.

7. “Mục tiêu của tôi trong cuộc đời là lật đổ chủ nghĩa tư bản.”

Câu nói này phản ánh mục đích sống và ý chí cách mạng mãnh liệt của Marx. Ông không chỉ muốn phân tích và phê phán chủ nghĩa tư bản mà còn muốn biến những phân tích đó thành nền tảng cho một cuộc cách mạng xã hội, nhằm xây dựng một xã hội không có giai cấp và không có sự bóc lột. Điều này chứng tỏ ông không phải là một nhà tư tưởng thụ động mà là một nhà hoạt động chính trị kiên định.

8. “Không có gì trên thế giới có thể tồn tại nếu không bị nghi ngờ, vì mọi thứ phải được tạo ra.”

Câu nói này thường được trích dẫn từ các tác phẩm của Marx, nhấn mạnh tinh thần phê phán và không ngừng đặt câu hỏi về mọi chân lý, thể chế. Marx tin rằng sự phát triển của tri thức và xã hội đòi hỏi phải luôn có sự kiểm nghiệm, đánh giá lại những gì được coi là hiển nhiên. Điều này thúc đẩy tư duy biện chứng và khả năng tự phê phán, là nền tảng cho sự tiến bộ và đổi mới không ngừng.

9. “Con người tạo ra lịch sử của chính mình, nhưng họ không tạo ra nó theo ý muốn tùy tiện; họ tạo ra nó trong những hoàn cảnh được trao cho và được kế thừa trực tiếp từ quá khứ.”

Trích từ tác phẩm “Ngày mười tám tháng Sương mù của Louis Bonaparte”, câu nói này là một sự bổ sung quan trọng cho lý thuyết duy vật lịch sử của Marx. Nó cân bằng giữa vai trò của chủ thể con người và các yếu tố khách quan, lịch sử. Con người có khả năng hành động và tạo ra sự thay đổi, nhưng hành động đó luôn bị giới hạn bởi các điều kiện vật chất và các cấu trúc xã hội đã tồn tại từ trước. Điều này có nghĩa là cách mạng không phải là kết quả của ý chí đơn thuần mà phải dựa trên sự nhận thức và tận dụng những điều kiện khách quan đã chín muồi.

10. “Giải phóng lao động là giải phóng con người, và giải phóng con người là giải phóng lao động.”

Câu nói này nhấn mạnh mối liên hệ biện chứng giữa lao động và bản chất con người trong tư tưởng của Marx. Lao động chân chính phải là sự tự thể hiện, là hoạt động sáng tạo giúp con người phát triển toàn diện. Tuy nhiên, trong chủ nghĩa tư bản, lao động bị tha hóa, trở thành phương tiện bóc lột. Do đó, để giải phóng con người khỏi sự áp bức, cần phải giải phóng lao động khỏi những xiềng xích của quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, khôi phục lại bản chất nhân văn và sáng tạo của nó. Đây là mục tiêu cao cả nhất của cuộc cách mạng vô sản.

Những Câu Nói Nổi Tiếng Của Mác Về Chủ Nghĩa Tư Bản và Kinh Tế

Marx đã dành phần lớn cuộc đời để phân tích một cách chi tiết và sâu sắc về cơ chế vận hành của chủ nghĩa tư bản, từ đó chỉ ra những mâu thuẫn nội tại và số phận tất yếu của nó.

11. “Chủ nghĩa tư bản sinh ra và phát triển cùng với sự tha hóa.”

Đây là một tóm tắt ngắn gọn nhưng chính xác về mối quan hệ giữa chủ nghĩa tư bản và khái niệm tha hóa trong tư tưởng Marx. Ông tin rằng bản chất của hệ thống tư bản là việc biến lao động của con người thành hàng hóa, tách rời người công nhân khỏi sản phẩm, quá trình lao động, bản chất loài và đồng loại của họ. Sự tha hóa không phải là một khía cạnh ngẫu nhiên mà là một yếu tố cốt lõi, không thể tách rời của chủ nghĩa tư bản, khi lợi nhuận trở thành động lực chính, còn giá trị con người bị lu mờ.

12. “Sự giàu có của các xã hội mà phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa thống trị, biểu hiện như là ‘một sự tích lũy khổng lồ các hàng hóa’.”

Đây là câu mở đầu của tác phẩm “Tư bản luận”, ngay lập tức đặt trọng tâm vào hàng hóa như một đơn vị cơ bản để phân tích chủ nghĩa tư bản. Marx bắt đầu bằng cách chỉ ra rằng trong chủ nghĩa tư bản, mọi thứ – từ sản phẩm vật chất đến sức lao động – đều được biến thành hàng hóa, có giá trị trao đổi và giá trị sử dụng. Sự tập trung vào hàng hóa cho phép ông đi sâu vào phân tích nguồn gốc của giá trị, sự bóc lột lao động và cơ chế tích lũy tư bản.

13. “Giá trị thặng dư là động lực thúc đẩy chủ nghĩa tư bản.”

Khái niệm giá trị thặng dư là một phát hiện quan trọng nhất của Marx trong kinh tế chính trị. Ông lập luận rằng lợi nhuận của nhà tư bản không phải đến từ việc trao đổi hàng hóa ngang giá, mà đến từ việc bóc lột sức lao động của công nhân. Công nhân được trả lương chỉ đủ để tái sản xuất sức lao động của họ, nhưng họ lại sản xuất ra một lượng giá trị lớn hơn thế. Phần giá trị chênh lệch đó chính là giá trị thặng dư, bị nhà tư bản chiếm đoạt. Đây là nguồn gốc của mọi lợi nhuận, tích lũy tư bản và cũng là cội rễ của sự bất công trong chủ nghĩa tư bản.

14. “Giai cấp vô sản không có gì để mất ngoài xiềng xích của mình.”

Một câu hiệu triệu cách mạng mạnh mẽ từ “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”. Nó khơi dậy tinh thần đấu tranh cho giai cấp công nhân, những người bị bóc lột đến tận cùng, không sở hữu tư liệu sản xuất và bị đẩy vào tình cảnh nghèo khổ. Đối với họ, mất đi xiềng xích của sự áp bức cũng chính là giải phóng mình khỏi mọi bất công và xây dựng một xã hội công bằng hơn. Câu nói này đã trở thành khẩu hiệu cho hàng triệu người lao động trên khắp thế giới trong cuộc đấu tranh chống lại chủ nghĩa tư bản.

15. “Tích lũy tư bản là tăng cường sự bóc lột lao động.”

Marx giải thích rằng quá trình tích lũy tư bản của các nhà tư bản không chỉ đơn thuần là gia tăng tài sản, mà còn là một quá trình mở rộng và thâm canh sự bóc lột lao động. Để có được lợi nhuận ngày càng cao, nhà tư bản luôn tìm cách kéo dài thời gian lao động, tăng cường cường độ lao động, hoặc giảm tiền lương thực tế của công nhân. Do đó, sự phát triển của chủ nghĩa tư bản đồng nghĩa với sự gia tăng của sự bóc lột, đẩy mâu thuẫn giai cấp lên cao.

16. “Các nhà tư bản là những người đào mồ chôn mình.”

Câu nói ẩn dụ này xuất hiện trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”, thể hiện niềm tin của Marx rằng chủ nghĩa tư bản sẽ tự hủy diệt do những mâu thuẫn nội tại của nó. Việc cạnh tranh gay gắt, khủng hoảng kinh tế chu kỳ, sự bóc lột lao động và sự tập trung tư bản sẽ dẫn đến sự bần cùng hóa của giai cấp vô sản và sự gia tăng của phong trào cách mạng. Cuối cùng, chính những cơ chế vận hành của chủ nghĩa tư bản sẽ tạo ra lực lượng đủ mạnh để lật đổ nó, đó là giai cấp vô sản.

17. “Công nhân không chỉ là nô lệ của giai cấp tư sản, của nhà nước tư sản, họ còn là nô lệ của cái máy hàng ngày, hàng giờ.”

Câu nói này mô tả sự áp bức đa chiều mà người công nhân phải chịu đựng trong chủ nghĩa tư bản. Không chỉ bị bóc lột bởi giới chủ và bị kiểm soát bởi bộ máy nhà nước, họ còn bị ràng buộc bởi nhịp độ và yêu cầu của máy móc, của quy trình sản xuất công nghiệp hóa. Điều này làm mất đi tính tự chủ, sáng tạo và nhân văn trong lao động, biến người công nhân thành một bộ phận của cỗ máy, sống và làm việc theo những quy tắc cứng nhắc, lặp đi lặp lại.

18. “Tiền bạc không tạo ra tiền bạc. Sức lao động tạo ra tiền bạc.”

Marx khẳng định rằng bản thân tiền bạc không có khả năng tự sản sinh ra giá trị. Nguồn gốc duy nhất của giá trị mới trong nền kinh tế chính là sức lao động của con người khi được sử dụng trong quá trình sản xuất. Tiền bạc chỉ là phương tiện trao đổi và tích lũy giá trị. Khi tiền được dùng để mua sức lao động và tư liệu sản xuất, sau đó được đưa vào quá trình sản xuất, giá trị thặng dư mới được tạo ra, và đó là cách tiền “sinh sôi” trong hệ thống tư bản. Đây là sự đối lập trực tiếp với quan điểm kinh tế học cổ điển cho rằng tư bản tự động sinh lời.

19. “Sự sụp đổ của giai cấp tư sản và sự thắng lợi của giai cấp vô sản là điều không thể tránh khỏi như nhau.”

Đây là một tuyên bố mạnh mẽ từ “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”, thể hiện tính tất yếu lịch sử trong tư tưởng Marx. Ông tin rằng những mâu thuẫn cố hữu của chủ nghĩa tư bản (như khủng hoảng kinh tế, bất bình đẳng, đấu tranh giai cấp) sẽ dẫn đến sự sụp đổ của nó, đồng thời mở đường cho sự thắng lợi của giai cấp vô sản và sự ra đời của một xã hội mới. Quan điểm này mang tính lạc quan cách mạng, truyền cảm hứng cho những người lao động tin vào tương lai của chủ nghĩa cộng sản.

20. “Phép biện chứng trong tay tư sản chỉ là một công cụ để biện minh cho sự tồn tại của nó.”

Câu nói này phê phán cách giới tư sản sử dụng triết học và các lý thuyết để duy trì địa vị thống trị của mình. Marx cho rằng, mặc dù phép biện chứng là một công cụ mạnh mẽ để phân tích và hiểu biết thế giới, nhưng khi được áp dụng bởi những người có lợi ích gắn liền với hệ thống hiện có, nó có thể bị bóp méo để hợp lý hóa sự bất công và duy trì quyền lực. Điều này phản ánh quan điểm của ông về tính giai cấp của mọi ý thức và tư tưởng.

Những Câu Nói Nổi Tiếng Của Mác Về Chính Trị và Xã Hội Cộng Sản

Tầm nhìn của Marx về một xã hội không giai cấp, không bóc lột là đỉnh cao của hệ thống tư tưởng của ông, hướng đến sự giải phóng hoàn toàn con người.

21. “Tất cả những gì bền vững đều tan biến thành khói sương, tất cả những gì thiêng liêng đều bị xúc phạm.”

Trích từ “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”, câu nói đầy chất thơ này mô tả quá trình biến đổi mạnh mẽ mà chủ nghĩa tư bản mang lại cho xã hội. Nó phá vỡ mọi quan niệm truyền thống, mọi mối quan hệ cũ kỹ, mọi giá trị được coi là thiêng liêng để thay thế bằng những tính toán lạnh lùng của lợi nhuận và thị trường. Mặc dù mang ý nghĩa phê phán, Marx cũng nhận thấy trong đó một khía cạnh tiến bộ, khi chủ nghĩa tư bản xóa bỏ những ràng buộc phong kiến, mở đường cho những hình thái xã hội mới.

22. “Sự phát triển tự do của mỗi người là điều kiện cho sự phát triển tự do của tất cả mọi người.”

Đây là một trong những nguyên tắc cốt lõi của chủ nghĩa cộng sản mà Marx và Engels nêu ra trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”. Nó thể hiện mục tiêu cao cả nhất của xã hội cộng sản là sự giải phóng toàn diện con người. Trong một xã hội như vậy, không còn sự bóc lột hay áp bức, mỗi cá nhân có thể phát triển tối đa năng lực và tiềm năng của mình, và sự phát triển đó sẽ không đối lập mà còn là điều kiện cho sự phát triển chung của toàn thể xã hội. Đây là một tầm nhìn về sự hài hòa giữa lợi ích cá nhân và lợi ích tập thể.

23. “Vô sản tất cả các nước, đoàn kết lại!”

Đây là câu kết nổi tiếng, mang tính biểu tượng của “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”, là lời kêu gọi hành động cho giai cấp vô sản toàn cầu. Marx nhận thấy rằng cuộc đấu tranh chống lại chủ nghĩa tư bản không thể chỉ diễn ra trong phạm vi một quốc gia mà phải là một phong trào quốc tế. Bởi lẽ, chủ nghĩa tư bản cũng là một hệ thống toàn cầu, và sự bóc lột không có biên giới. Sự đoàn kết của giai cấp vô sản trên toàn thế giới là yếu tố quyết định để giành thắng lợi trong cuộc cách mạng xã hội và xây dựng một xã hội cộng sản. Đây là một khẩu hiệu có sức lan tỏa mạnh mẽ nhất trong lịch sử các phong trào chính trị.

24. “Nhà nước chẳng qua chỉ là một ủy ban quản lý những công việc chung của toàn thể giai cấp tư sản.”

Câu nói này xuất phát từ “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”, thể hiện quan điểm của Marx về bản chất của nhà nước trong xã hội tư bản. Ông lập luận rằng nhà nước không phải là một thực thể trung lập đứng trên các giai cấp, mà là một công cụ của giai cấp thống trị (giai cấp tư sản) để bảo vệ lợi ích của mình và duy trì trật tự xã hội hiện có. Các thể chế như luật pháp, cảnh sát, quân đội đều phục vụ mục đích này, đảm bảo sự ổn định của hệ thống tư bản và sự bóc lột lao động. Điều này đặt ra yêu cầu phải phá hủy nhà nước tư sản trong cuộc cách mạng vô sản.

25. “Từ mỗi người theo khả năng của mình, đến mỗi người theo nhu cầu của mình.”

Đây là nguyên tắc phân phối trong giai đoạn cao của xã hội cộng sản, được Marx trình bày trong tác phẩm “Phê phán cương lĩnh Gotha”. Nó đối lập với nguyên tắc “làm theo năng lực, hưởng theo lao động” của giai đoạn xã hội chủ nghĩa. Trong xã hội cộng sản phát triển cao, khi lực lượng sản xuất đạt đến trình độ dồi dào, con người đã vượt qua sự tha hóa và phát triển toàn diện, thì việc phân phối sẽ dựa trên nhu cầu của mỗi cá nhân, không còn giới hạn bởi công lao hay khả năng đóng góp của họ. Đây là một tầm nhìn về sự thịnh vượng và công bằng tuyệt đối.

26. “Giới vô sản không có tổ quốc.”

Một câu nói gây tranh cãi khác từ “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”. Marx cho rằng, đối với những người công nhân bị bóc lột, không có tài sản, không có quyền lợi thực sự trong xã hội tư bản, thì khái niệm “tổ quốc” (theo nghĩa quốc gia dân tộc) thường chỉ là công cụ để giai cấp tư sản duy trì quyền lực và chia rẽ họ. Lợi ích của giai cấp vô sản mang tính quốc tế, và sự đoàn kết vượt biên giới quốc gia mới là con đường giải phóng thực sự. Điều này không phủ nhận tình yêu quê hương, mà là phê phán cách thức các quốc gia dân tộc được sử dụng để che đậy mâu thuẫn giai cấp.

27. “Cái mới ra đời từ cuộc đấu tranh với cái cũ.”

Câu nói này tóm tắt một cách cô đọng bản chất của phép biện chứng và duy vật lịch sử. Marx tin rằng sự phát triển không phải là một quá trình tuyến tính, êm đềm, mà là kết quả của sự xung đột và mâu thuẫn giữa các mặt đối lập. Trong xã hội, điều này biểu hiện qua cuộc đấu tranh giai cấp, nơi những lực lượng mới, tiến bộ (giai cấp vô sản) đấu tranh chống lại những tàn dư của hệ thống cũ (giai cấp tư sản) để tạo ra một trật tự mới. Mọi sự tiến bộ đều đòi hỏi sự phá vỡ và vượt qua những giới hạn hiện tại.

28. “Chủ nghĩa cộng sản không tước bỏ của ai cái quyền chiếm hữu sản phẩm xã hội, mà chỉ tước bỏ cái quyền dùng sự chiếm hữu ấy để nô dịch lao động của người khác mà thôi.”

Câu nói này làm rõ bản chất của chủ nghĩa cộng sản theo Marx. Mục đích của chủ nghĩa cộng sản không phải là tước đoạt tài sản cá nhân một cách tùy tiện, mà là xóa bỏ quyền sở hữu tư nhân đối với tư liệu sản xuất, đặc biệt là những tư liệu sản xuất được sử dụng để bóc lột sức lao động của người khác. Cá nhân vẫn có quyền sở hữu những gì họ sản xuất bằng chính sức lao động của mình, nhưng không thể dùng tư bản để biến lao động của người khác thành nguồn lợi nhuận cho riêng mình. Đây là một sự phân biệt quan trọng giữa tài sản cá nhân và tư liệu sản xuất tư bản.

29. “Thực tế là giai cấp công nhân phải đấu tranh không chỉ vì quyền lợi kinh tế mà còn vì quyền lực chính trị.”

Marx nhận thức rõ rằng các cuộc đấu tranh kinh tế đơn thuần, như tăng lương hay cải thiện điều kiện làm việc, chỉ là những giải pháp tạm thời trong khuôn khổ của chủ nghĩa tư bản. Để đạt được sự giải phóng hoàn toàn, giai cấp công nhân phải giành lấy quyền lực chính trị, lật đổ sự thống trị của giai cấp tư sản và thiết lập nền chuyên chính vô sản. Quyền lực chính trị là chìa khóa để thay đổi cấu trúc xã hội và kinh tế từ gốc rễ, xây dựng một xã hội mới không còn bóc lột.

30. “Lao động là điều kiện đầu tiên, cơ bản của toàn bộ đời sống con người, và đến một mức độ nào đó, chúng ta có thể nói rằng lao động đã tạo ra chính con người.”

Mặc dù không phải là một câu nói nổi tiếng theo nghĩa trích dẫn cụ thể, nhưng ý tưởng này xuyên suốt các tác phẩm của Marx, đặc biệt là trong “Góp phần phê phán kinh tế chính trị”. Marx nhấn mạnh vai trò tối quan trọng của lao động trong sự hình thành và phát triển của con người và xã hội. Lao động không chỉ là hoạt động sản xuất ra của cải vật chất mà còn là quá trình biến đổi tự nhiên, phát triển tư duy, ngôn ngữ và các mối quan hệ xã hội của con người. Thông qua lao động, con người tự tạo ra bản thân mình và lịch sử của mình.

200 Câu Nói/Status Của Mác Về Nhiều Khía Cạnh Cuộc Sống

Dưới đây là một bộ sưu tập các câu nói, trích dẫn, hoặc các ý tưởng cô đọng của Karl Marx, được trình bày dưới dạng status hoặc câu nói ngắn gọn, phản ánh tư tưởng của ông về nhiều khía cạnh khác nhau của cuộc sống, xã hội, kinh tế và triết học. Chúng có thể được sử dụng để suy ngẫm hoặc chia sẻ, mang đến một cái nhìn sâu sắc về di sản tư tưởng vĩ đại của ông. Trường Nguyễn Bỉnh Khiêm hy vọng bạn sẽ tìm thấy những điều thú vị và có ý nghĩa từ những lời này.

1. Triết học là để thay đổi thế giới, không chỉ giải thích nó.
2. Lịch sử là đấu tranh giai cấp.
3. Tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội.
4. Bạo lực là bà đỡ của lịch sử.
5. Sự tha hóa là cốt lõi của chủ nghĩa tư bản.
6. Tôn giáo là tiếng thở dài của sinh linh bị áp bức.
7. Mục tiêu: lật đổ chủ nghĩa tư bản.
8. Mọi thứ cần được nghi ngờ và tạo ra lại.
9. Con người làm nên lịch sử, nhưng không theo ý muốn tùy tiện.
10. Giải phóng lao động là giải phóng con người.
11. Chủ nghĩa tư bản: tích lũy khổng lồ các hàng hóa.
12. Giá trị thặng dư là bí mật của tư bản.
13. Vô sản không có gì để mất ngoài xiềng xích.
14. Tích lũy tư bản đồng nghĩa với tăng cường bóc lột.
15. Tư bản tự đào mồ chôn mình.
16. Công nhân là nô lệ của máy móc và hệ thống.
17. Tiền không tự đẻ ra tiền, lao động mới làm điều đó.
18. Sụp đổ của tư bản, thắng lợi của vô sản là tất yếu.
19. Phép biện chứng tư sản chỉ biện minh cho lợi ích riêng.
20. Mọi cái bền vững đều tan biến thành khói sương.
21. Phát triển tự do mỗi người là điều kiện phát triển chung.
22. Vô sản tất cả các nước, đoàn kết lại!
23. Nhà nước tư sản là ủy ban quản lý lợi ích giai cấp tư sản.
24. Từ mỗi người theo khả năng, đến mỗi người theo nhu cầu.
25. Giới vô sản không có tổ quốc.
26. Cái mới ra đời từ đấu tranh với cái cũ.
27. Cộng sản tước bỏ quyền nô dịch lao động người khác.
28. Công nhân cần quyền lực chính trị.
29. Lao động tạo ra con người.
30. Khủng hoảng là đặc điểm cố hữu của tư bản.
31. Hàng hóa chứa đựng bí ẩn xã hội.
32. Nền tảng mọi xã hội là phương thức sản xuất.
33. Tri thức chỉ có giá trị khi dẫn đến hành động.
34. Không có sự giải phóng nếu không có tự giải phóng.
35. Tự do thực sự nằm ở sự kiểm soát lao động của chính mình.
36. Tình yêu chỉ trở thành hiện thực khi được biểu hiện.
37. Quyền lực kinh tế quyết định quyền lực chính trị.
38. Mỗi hành động cách mạng đều có nguồn gốc từ mâu thuẫn.
39. Phê phán là vũ khí của cách mạng.
40. Con người là tổng hòa các quan hệ xã hội.
41. Chân lý không phải là thứ cố định.
42. Bản chất con người là lao động sáng tạo.
43. Bất công chỉ tồn tại vì ta cho phép nó tồn tại.
44. Giáo dục là chìa khóa để nhận thức sự bóc lột.
45. Sự phát triển là một chuỗi mâu thuẫn được giải quyết.
46. Chủ nghĩa tư bản sản xuất ra chính những người sẽ tiêu diệt nó.
47. Tư bản tích lũy là lao động chưa được trả công tích lũy.
48. Người giàu ngày càng giàu, người nghèo ngày càng nghèo.
49. Thời gian là vàng bạc, đặc biệt trong sản xuất.
50. Mọi giá trị đều có nguồn gốc từ lao động.
51. Tư bản không phải là vật, mà là quan hệ xã hội.
52. Sự cạnh tranh là cuộc chiến của tất cả chống lại tất cả.
53. Khoa học không đứng ngoài cuộc đấu tranh giai cấp.
54. Ý thức hệ là tấm màn che đậy sự thật.
55. Tự do của cá nhân gắn liền với tự do của xã hội.
56. Đoàn kết là sức mạnh tối thượng của người lao động.
57. Cách mạng là sự tất yếu lịch sử.
58. Đừng tin vào những gì bạn đọc, hãy tin vào những gì bạn làm.
59. Sự thật luôn nằm ở hành động.
60. Lòng tham là động lực của tư bản, và cũng là điểm yếu của nó.
61. Mọi biến đổi đều bắt đầu từ cơ sở kinh tế.
62. Lao động không chỉ là phương tiện sống, mà còn là chính cuộc sống.
63. Giá trị sử dụng và giá trị trao đổi: hai mặt của hàng hóa.
64. Sự đối lập giữa tư bản và lao động.
65. Lịch sử là sự tiến hóa của các phương thức sản xuất.
66. Sự phát triển của các lực lượng sản xuất sẽ phá vỡ quan hệ sản xuất.
67. Chủ nghĩa cộng sản là sự trở lại của con người với chính mình.
68. Mọi sự thay đổi đều gây ra sự kháng cự.
69. Bóc lột là một phần tất yếu của chủ nghĩa tư bản.
70. Giai cấp tư sản không ngừng cách mạng hóa công cụ sản xuất.
71. Thế giới có quá nhiều hàng hóa, và quá ít công bằng.
72. Triết học không chỉ phân tích mà còn định hướng hành động.
73. Sự phân chia lao động dẫn đến sự tha hóa.
74. Tự do là nhận thức sự cần thiết.
75. Tương lai thuộc về những người làm việc.
76. Sức mạnh của quần chúng là không thể ngăn cản.
77. Chúng ta phải học cách tự giải phóng mình.
78. Không có cách mạng mà không có phê phán.
79. Sự phát triển không ngừng của tư bản dẫn đến khủng hoảng.
80. Mọi hình thức áp bức phải bị xóa bỏ.
81. Con người sinh ra tự do nhưng ở khắp nơi đều mang xiềng xích.
82. Chỉ có lao động mới tạo ra tài sản thực sự.
83. Tư bản là sức lao động chết được dùng để bóc lột sức lao động sống.
84. Giai cấp vô sản cần ý thức về sứ mệnh lịch sử của mình.
85. Đấu tranh giai cấp là động lực của mọi tiến bộ.
86. Nhà nước hiện đại là công cụ đàn áp.
87. Sự giải phóng không phải là một món quà, mà là một cuộc đấu tranh.
88. Mỗi cuộc cách mạng đều có giai đoạn hỗn loạn.
89. Chủ nghĩa tư bản không ngừng mở rộng ra toàn cầu.
90. Sự bần cùng hóa của quần chúng là kết quả của tích lũy tư bản.
91. Tương lai xã hội không phải là ngẫu nhiên, mà là kết quả của hành động.
92. Giá trị của một vật phẩm không phải là giá mà ta trả cho nó.
93. Lao động không chỉ là công việc, mà còn là bản chất của sự sống.
94. Mọi lý thuyết phải được kiểm chứng bằng thực tiễn.
95. Triết học chỉ là chiếc búa để phá vỡ xiềng xích.
96. Tự do là khả năng lựa chọn.
97. Sự vô cảm là công cụ của kẻ áp bức.
98. Chủ nghĩa cá nhân cực đoan là sản phẩm của tư bản.
99. Không có công lý nếu không có bình đẳng.
100. Đừng để quá khứ cản trở tương lai.
101. Tư bản không có lương tâm.
102. Nhu cầu vật chất là nền tảng của mọi nhu cầu khác.
103. Cách mạng là động lực phát triển xã hội.
104. Sự thay đổi là hằng số duy nhất.
105. Hạnh phúc thực sự đến từ lao động có ý nghĩa.
106. Nhà nước chỉ tồn tại để bảo vệ lợi ích giai cấp.
107. Mỗi người đều có quyền sống một cuộc đời trọn vẹn.
108. Mục tiêu cuối cùng là một xã hội không giai cấp.
109. Sự cạnh tranh tạo ra kẻ thắng và người thua.
110. Lao động là nguồn gốc của mọi giá trị.
111. Mọi ý thức hệ đều phản ánh quan hệ sản xuất.
112. Xã hội sẽ tiến lên thông qua sự phá vỡ.
113. Sự phát triển của máy móc làm tăng giá trị thặng dư.
114. Chỉ có đoàn kết mới mang lại sự thay đổi thực sự.
115. Con người chỉ thực sự tự do khi thoát khỏi sự bóc lột.
116. Tôn giáo an ủi nỗi đau nhưng không giải quyết được nguyên nhân.
117. Mỗi cuộc khủng hoảng tư bản là một cơ hội cho cách mạng.
118. Sự nghèo đói là sản phẩm của hệ thống.
119. Quyền lực nằm ở tầng lớp sở hữu tư liệu sản xuất.
120. Chúng ta không thể chờ đợi sự thay đổi, chúng ta phải tạo ra nó.
121. Lịch sử là cuộc đấu tranh của cái mới chống lại cái cũ.
122. Lao động sáng tạo là biểu hiện cao nhất của con người.
123. Sự tha hóa làm con người mất đi bản chất.
124. Tư bản cần một đội quân lao động dự bị.
125. Không có bữa tiệc miễn phí trong chủ nghĩa tư bản.
126. Tự do là sự chấm dứt của mọi hình thức lệ thuộc.
127. Kiến thức là sức mạnh để thay đổi xã hội.
128. Mọi phong trào xã hội đều bắt nguồn từ bất mãn.
129. Chủ nghĩa cộng sản là phong trào thực tế xóa bỏ trạng thái hiện thời.
130. Tiền tệ là kẻ trung gian tha hóa mọi thứ.
131. Giáo dục không thể tách rời khỏi thực tiễn xã hội.
132. Các cuộc cách mạng lớn đều có sự tham gia của quần chúng.
133. Hãy nhìn vào cơ sở hạ tầng kinh tế để hiểu xã hội.
134. Siêu cấu trúc (luật pháp, chính trị, tôn giáo) phục vụ cơ sở hạ tầng.
135. Marx tin vào sự tiến bộ của lịch sử, dù qua đấu tranh.
136. Mục tiêu tối thượng: giải phóng con người khỏi mọi áp bức.
137. Không có một chân lý vĩnh cửu nào.
138. Thức tỉnh là bước đầu tiên của cách mạng.
139. Sự bất bình đẳng kinh tế dẫn đến bất bình đẳng xã hội.
140. Tư bản không biết đến biên giới.
141. Lao động càng nhiều, thu nhập càng ít.
142. Mọi sản phẩm đều là kết quả của lao động tập thể.
143. Xã hội không thể đứng yên.
144. Nhu cầu của con người là động lực của sự phát triển.
145. Marx chỉ ra mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất.
146. Giải phóng phụ nữ là một phần của giải phóng xã hội.
147. Tự do chỉ có ý nghĩa khi có bình đẳng.
148. Cách mạng là sự kế thừa và vượt qua.
149. Các giai cấp xã hội là sản phẩm của lịch sử.
150. Tư bản là ma cà rồng hút máu lao động sống.
151. Mỗi thời đại có những xung đột riêng.
152. Lao động là nguồn gốc của nhân phẩm.
153. Sự tha hóa làm con người bị chia cắt.
154. Xã hội cộng sản loại bỏ nhu cầu về nhà nước.
155. Vô sản cần đoàn kết quốc tế.
156. Tự do của một người không nên là gông cùm của người khác.
157. Kiến thức phải được chia sẻ, không phải tích trữ.
158. Con người thay đổi theo điều kiện sống.
159. Những tư tưởng thống trị là tư tưởng của giai cấp thống trị.
160. Tiền bạc là quyền lực tha hóa.
161. Mọi cuộc đấu tranh xã hội đều là đấu tranh chính trị.
162. Sự bần cùng hóa tuyệt đối và tương đối.
163. Lao động mang lại ý nghĩa cho cuộc sống.
164. Sự phát triển khoa học kỹ thuật là một lực lượng cách mạng.
165. Giai cấp tư sản không ngừng mở rộng thị trường.
166. Mọi giá trị đều là lao động kết tinh.
167. Cộng sản là sự giải phóng mọi xiềng xích.
168. Phá hủy cái cũ để tạo ra cái mới.
169. Bóc lột lao động là bản chất của tư bản.
170. Sức mạnh của tư bản nằm ở sự thống trị lao động.
171. Con người không chỉ là những gì họ có, mà là những gì họ làm.
172. Tôn giáo là ảo ảnh của sự giải thoát.
173. Cuộc cách mạng không kết thúc sau khi lật đổ chính quyền.
174. Sự bất công là động lực của sự thay đổi.
175. Nhà nước sẽ “tự tiêu vong” trong cộng sản.
176. Đoàn kết chống lại sự phân chia.
177. Tự do cá nhân không thể tách rời tự do tập thể.
178. Kiến thức là chìa khóa để phá vỡ xiềng xích.
179. Sự tự do của con người là mục tiêu cuối cùng.
180. Khủng hoảng kinh tế là bằng chứng của mâu thuẫn tư bản.
181. Lao động là hành động tự sáng tạo.
182. Chủ nghĩa tư bản biến mọi thứ thành hàng hóa.
183. Giải phóng con người khỏi mọi ràng buộc.
184. Mọi thứ trên đời đều có tính lịch sử.
185. Tự do cho tất cả, không phải chỉ cho số ít.
186. Phê phán tôn giáo là khởi đầu của mọi phê phán.
187. Cách mạng phải diễn ra từ dưới lên.
188. Lòng tham không có giới hạn.
189. Tiền bạc làm biến chất con người.
190. Bất bình đẳng là sự lựa chọn của hệ thống.
191. Lao động chân chính mang lại niềm vui.
192. Mọi thể chế đều có ngày tàn.
193. Đoàn kết công nhân là điều kiện tiên quyết.
194. Tự do khỏi sự sợ hãi và đói nghèo.
195. Con người là những sinh vật xã hội.
196. Tương lai tươi sáng không tự đến.
197. Marx tin vào khả năng thay đổi của con người.
198. Sự tha hóa là mất mát bản thân.
199. Giá trị của con người không đo bằng tiền bạc.
200. Hãy đấu tranh cho một thế giới công bằng hơn.

Kết Luận: Di Sản Bất Hủ Từ Những Câu Nói Nổi Tiếng Của Mác

Những câu nói nổi tiếng của Mác không chỉ là những tuyên ngôn triết học hay phân tích kinh tế khô khan, mà còn là những lời hiệu triệu, những tầm nhìn về một xã hội công bằng và nhân văn hơn. Dù thế giới đã thay đổi rất nhiều kể từ thời của ông, những vấn đề về bất bình đẳng, bóc lột, tha hóa lao động và vai trò của nhà nước mà ông đặt ra vẫn còn nguyên giá trị trong nhiều cuộc thảo luận đương đại. Từ việc nhấn mạnh sự cần thiết phải thay đổi thế giới thay vì chỉ giải thích nó, đến lời kêu gọi đoàn kết quốc tế của giai cấp vô sản, Marx đã để lại một di sản tư tưởng mạnh mẽ, tiếp tục thách thức chúng ta suy nghĩ lại về cấu trúc xã hội, bản chất của quyền lực và con đường hướng tới sự giải phóng toàn diện của con người. Di sản này nhắc nhở chúng ta rằng hành động, sự phê phán và tinh thần đoàn kết là chìa khóa để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.