Những Câu Nói Về Cộng Sản: Tổng Hợp Từ Nhiều Góc Nhìn

Trong dòng chảy lịch sử tư tưởng nhân loại, chủ nghĩa cộng sản đã và đang là một trong những hệ tư tưởng gây tranh cãi và có ảnh hưởng sâu rộng nhất. Từ khi ra đời, nó đã khơi gợi vô vàn những suy tư, phân tích, và cả những cảm xúc mạnh mẽ. Qua từng thời kỳ, từ các nhà lý luận vĩ đại, các lãnh tụ chính trị đến những người dân thường trải nghiệm cuộc sống dưới chế độ này, những câu nói về cộng sản đã hình thành một bức tranh đa chiều, phản ánh những kỳ vọng, thực tế, thành tựu, và cả những bi kịch. Bài viết này của Trường Nguyễn Bỉnh Khiêm sẽ tổng hợp và phân tích các câu nói nổi bật về chủ nghĩa cộng sản, giúp người đọc có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về một trong những hiện tượng chính trị – xã hội quan trọng nhất của thế kỷ 20 và vẫn còn âm hưởng cho đến ngày nay.

I. Những Câu Nói Từ Các Nhà Lý Luận Và Sáng Lập Chủ Nghĩa Cộng Sản

những câu nói về cộng sản

Khi nhắc đến chủ nghĩa cộng sản, không thể không đề cập đến những người đã đặt nền móng lý thuyết cho nó. Karl Marx và Friedrich Engels là hai nhân vật tiên phong, những người đã phát triển Chủ nghĩa Marx – nền tảng tư tưởng cho phong trào cộng sản quốc tế. Những câu nói của họ không chỉ định hình lý thuyết mà còn kêu gọi hành động cách mạng, nhằm thay đổi triệt để cấu trúc xã hội.

Karl Marx, một triết gia, nhà kinh tế học, nhà sử học, nhà xã hội học và nhà lý luận chính trị người Đức, thường được coi là cha đẻ của chủ nghĩa cộng sản hiện đại. Các tác phẩm của ông, đặc biệt là “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” (viết cùng Engels) và “Tư bản”, đã phân tích sâu sắc các mâu thuẫn của chủ nghĩa tư bản và vạch ra con đường tới một xã hội không giai cấp.

Marx đã đưa ra nhiều lời kêu gọi hành động, phản ánh niềm tin của ông vào vai trò của giai cấp công nhân và sự cần thiết của cuộc cách mạng:* “Các nhà triết học đã chỉ diễn giải thế giới theo những cách khác nhau; tuy nhiên, vấn đề là thay đổi nó.” (Luận cương về Feuerbach). Câu nói này thể hiện rõ ràng quan điểm của Marx rằng lý luận phải gắn liền với thực tiễn, và mục đích cuối cùng của triết học là hành động để cải tạo xã hội.* “Giai cấp vô sản không có gì để mất ngoài xiềng xích của họ. Họ có một thế giới để giành lấy.” (Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản). Đây là lời hiệu triệu nổi tiếng, khơi dậy tinh thần cách mạng và ý chí đấu tranh của giai cấp công nhân.* “Sự bóc lột của một người đối với người khác là mối hiểm nguy của lịch sử.” Câu nói này tóm tắt niềm tin cốt lõi của Marx về sự bất công trong các hệ thống kinh tế dựa trên sở hữu tư nhân và lợi nhuận.* “Từ mỗi người theo khả năng của mình, đến mỗi người theo nhu cầu của mình.” Câu này diễn tả lý tưởng về một xã hội cộng sản hoàn hảo, nơi tài nguyên được phân phối dựa trên nhu cầu, không phải năng lực sản xuất hay cống hiến.* “Lịch sử tất cả các xã hội tồn tại từ trước đến nay đều là lịch sử đấu tranh giai cấp.” (Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản). Câu này thể hiện quan điểm duy vật lịch sử của Marx, coi đấu tranh giai cấp là động lực chính của sự phát triển xã hội.

Friedrich Engels, một nhà tư tưởng xã hội, nhà kinh tế, nhà báo và nhà cách mạng người Đức, là cộng sự thân thiết của Marx. Ông đã cùng Marx xây dựng nền tảng lý luận của chủ nghĩa cộng sản và đóng vai trò quan trọng trong việc truyền bá các tư tưởng đó.* Engels từng nhận định về sự phát triển của chủ nghĩa cộng sản: “Chủ nghĩa cộng sản không phải là một học thuyết, mà là một phong trào; không phải là một dogma, mà là một sự kiện.” Câu nói này nhấn mạnh tính năng động, thực tiễn của chủ nghĩa cộng sản như một phong trào xã hội không ngừng phát triển.* Ông cũng có những lời phê phán sắc bén về vai trò của nhà nước trong xã hội tư bản và viễn cảnh về sự tiêu vong của nó: “Trong một xã hội cộng sản, nơi không ai có một khu vực hoạt động độc quyền, mà mỗi người có thể trở thành bậc thầy trong bất kỳ lĩnh vực nào mình muốn, xã hội quản lý sự sản xuất nói chung và, do đó, tạo điều kiện cho tôi làm điều này hôm nay và điều kia ngày mai, đi săn vào buổi sáng, câu cá vào buổi chiều, chăn nuôi vào buổi tối, chỉ trích sau bữa ăn tối, mà không bao giờ trở thành thợ săn, ngư dân, mục tử hay nhà phê bình.” (Hệ tư tưởng Đức). Mặc dù là một đoạn văn dài, nó thể hiện lý tưởng về sự giải phóng con người khỏi sự phân công lao động cứng nhắc.* “Nhà nước không bị bãi bỏ, nó chết dần.” (Chống Dühring). Câu nói này giải thích quá trình mà nhà nước, theo lý thuyết cộng sản, sẽ dần mất đi vai trò của mình khi xã hội đạt đến giai đoạn cộng sản hoàn chỉnh, không còn giai cấp và mâu thuẫn.

Vladimir Lenin, người lãnh đạo Cách mạng Tháng Mười Nga và là kiến trúc sư của nhà nước Xô viết, đã phát triển chủ nghĩa Marx thành Chủ nghĩa Lenin, nhấn mạnh vai trò của một đảng tiên phong để lãnh đạo giai cấp công nhân.* Lenin nổi tiếng với nhận định: “Chủ nghĩa cộng sản là chính quyền Xô viết cộng với điện khí hóa toàn quốc.” Câu nói này tóm gọn tầm nhìn của ông về việc kết hợp thể chế chính trị mới với phát triển kinh tế và công nghệ để xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa.* Ông cũng đã từng nói: “Tự do trong một xã hội tư bản luôn luôn vẫn gần giống với tự do mà người Hy Lạp cổ đại đã có: đó là tự do cho những người chủ nô.” Câu này phê phán bản chất của tự do trong xã hội tư bản, cho rằng nó chỉ dành cho một bộ phận nhỏ trong khi đại đa số bị áp bức.* “Học, học nữa, học mãi.” Dù không trực tiếp nói về chủ nghĩa cộng sản, câu nói này đã trở thành một khẩu hiệu quan trọng trong các quốc gia xã hội chủ nghĩa, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không ngừng nâng cao kiến thức và trình độ để xây dựng xã hội mới.

II. Quan Điểm Của Các Lãnh Đạo Và Chính Khách Trong Các Nước Cộng Sản

những câu nói về cộng sản

Sau khi các tư tưởng của Marx và Engels được Lenin hiện thực hóa ở Nga, chủ nghĩa cộng sản đã lan rộng ra nhiều quốc gia, hình thành các nhà nước cộng sản. Các lãnh đạo của những nhà nước này đã đưa ra nhiều câu nói mang tính định hướng, chỉ đạo cho con đường phát triển của đất nước mình, đồng thời cũng phản ánh những thách thức và đặc thù riêng.

Hồ Chí Minh, lãnh tụ của Việt Nam, đã dẫn dắt cuộc đấu tranh giành độc lập và xây dựng chủ nghĩa xã hội tại Việt Nam. Tư tưởng của ông, thường được gọi là Tư tưởng Hồ Chí Minh, là sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Marx-Lenin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam.* “Không có gì quý hơn độc lập, tự do.” Câu nói này, mặc dù không trực tiếp về chủ nghĩa cộng sản, đã trở thành kim chỉ nam cho cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của Việt Nam và thể hiện giá trị cốt lõi mà ông và Đảng Cộng sản Việt Nam theo đuổi.* Ông cũng từng khẳng định: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công.” Câu nói này nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đoàn kết trong mọi công cuộc cách mạng và xây dựng đất nước.* “Chủ nghĩa cá nhân đẻ ra trăm thứ bệnh.” Đây là lời cảnh báo về những tác hại của chủ nghĩa cá nhân đối với sự nghiệp chung và sự phát triển của xã hội.* “Dân tộc Việt Nam từ trước đến nay vốn là một dân tộc giàu lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta.” Hồ Chí Minh luôn đề cao tinh thần yêu nước và truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Mao Trạch Đông, lãnh đạo tối cao của Đảng Cộng sản Trung Quốc và là người sáng lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, đã phát triển Chủ nghĩa Marx-Lenin thành Chủ nghĩa Mao, tập trung vào vai trò của nông dân trong cách mạng.* “Chính quyền mọc ra từ nòng súng.” Câu nói này thể hiện niềm tin của Mao vào vai trò quyết định của lực lượng vũ trang trong việc giành chính quyền và duy trì quyền lực.* Ông cũng có một câu nói nổi tiếng khác: “Hãy để trăm hoa đua nở, trăm nhà tranh luận.” Mặc dù ban đầu được đưa ra như một lời kêu gọi tự do tư tưởng, câu nói này sau đó lại gắn liền với giai đoạn bị đàn áp chính trị trong lịch sử Trung Quốc.* “Cách mạng không phải là một bữa tiệc tối, không phải là việc viết một bài văn, không phải là việc vẽ một bức tranh, không phải là việc thêu hoa. Nó không thể tinh tế, nhã nhặn, ôn hòa, nhún nhường và điềm tĩnh. Cách mạng là một cuộc nổi dậy, một hành động bạo lực mà theo đó một giai cấp lật đổ một giai cấp khác.” Câu nói này cho thấy quan điểm của Mao về bản chất khắc nghiệt và bạo lực của cách mạng.

Fidel Castro, lãnh đạo cách mạng Cuba, đã xây dựng nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên ở Tây bán cầu.* Castro từng tuyên bố: “Tôi sẽ chết trong đấu tranh, nhưng sẽ sống mãi trong tim nhân dân.” Câu nói này phản ánh tinh thần kiên cường và niềm tin vào di sản của ông.* Ông cũng nhấn mạnh vai trò của cách mạng trong việc tạo ra một xã hội công bằng hơn: “Một cách mạng không phải là một chiếc giường của hoa hồng. Một cuộc cách mạng là một cuộc đấu tranh giữa tương lai và quá khứ.”

Joseph Stalin, lãnh đạo Liên Xô sau Lenin, đã thực hiện công cuộc công nghiệp hóa và tập thể hóa nông nghiệp bằng các biện pháp mạnh mẽ, để lại nhiều di sản phức tạp.* “Cái chết giải quyết mọi vấn đề. Không có con người, không có vấn đề.” Câu nói này, mặc dù không được chứng minh là của Stalin, nhưng lại thường được gán cho ông và phản ánh một cách nhìn tàn khốc về quyền lực và sự loại bỏ đối thủ chính trị.* “Chúng ta cần những người vô sản không có đạo đức.” Câu nói này thể hiện quan điểm rằng mục tiêu cách mạng có thể biện minh cho mọi phương tiện, kể cả việc bỏ qua các nguyên tắc đạo đức truyền thống.

Nicolae Ceaușescu, lãnh đạo của Romania, đã đưa ra nhiều lời kêu gọi về sự tự chủ và độc lập trong phát triển quốc gia.* Ông từng nói: “Trong một thế giới đầy biến động, chỉ có sự đoàn kết mới có thể đảm bảo một tương lai tốt đẹp hơn.” Câu nói này nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác quốc tế.

Kim Nhật Thành, người sáng lập và lãnh đạo tối cao của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, đã phát triển tư tưởng Juche (Chủ thể), nhấn mạnh vào sự tự lực và độc lập của quốc gia.* “Chúng ta phải xây dựng chủ nghĩa xã hội theo cách riêng của mình, dựa trên sức mạnh của chính chúng ta.” Câu nói này tóm tắt bản chất của tư tưởng Juche.

Pol Pot, lãnh đạo Khmer Đỏ ở Campuchia, đã thực hiện một cuộc cách mạng cực đoan và tàn bạo, cố gắng xây dựng một xã hội nông nghiệp không tưởng.* “Để xây dựng một xã hội trong sạch, chúng ta phải đập tan những tàn dư cũ.” Câu nói này phản ánh ý chí xóa bỏ hoàn toàn mọi yếu tố của xã hội cũ, bất chấp hậu quả thảm khốc.

III. Những Lời Phê Phán Và Nhận Định Đối Lập Về Chủ Nghĩa Cộng Sản

Bên cạnh những lời ca ngợi và ủng hộ, chủ nghĩa cộng sản cũng vấp phải rất nhiều chỉ trích và nhận định đối lập từ các nhà tư tưởng, chính khách, và những người từng trải qua các chế độ cộng sản. Những câu nói này thường tập trung vào các vấn đề như sự mất tự do, đàn áp, kém hiệu quả kinh tế và những tác động tiêu cực đến đời sống con người.

Winston Churchill, cựu Thủ tướng Anh, là một trong những người tiên phong cảnh báo về mối đe dọa của chủ nghĩa cộng sản.* Ông đã từng nói: “Chủ nghĩa cộng sản là một thất bại trong kinh tế, một sự độc tài về chính trị và một cuộc đàn áp trong tinh thần.” Câu nói này khái quát ba khía cạnh chính mà Churchill coi là điểm yếu cố hữu của hệ thống cộng sản.* Churchill cũng là người đã phát biểu về “Bức màn Sắt”: “Từ Stettin trên biển Baltic đến Trieste trên biển Adriatic, một bức màn sắt đã giáng xuống lục địa.” Câu nói này tượng trưng cho sự chia cắt châu Âu thành hai khối đối lập sau Thế chiến thứ hai, một bên là các nước cộng sản và một bên là các nước phương Tây.

Friedrich Hayek, một nhà kinh tế học và triết học người Áo-Anh, là người bảo vệ mạnh mẽ chủ nghĩa tư bản tự do và chỉ trích gay gắt chủ nghĩa xã hội và cộng sản.* Hayek nổi tiếng với nhận định: “Con đường dẫn đến nông nô là con đường dẫn đến chủ nghĩa xã hội.” (Con đường dẫn đến nông nô). Câu nói này cảnh báo rằng việc mở rộng quyền lực nhà nước và kiểm soát kinh tế, dù với ý định tốt đẹp, cuối cùng sẽ dẫn đến sự mất tự do cá nhân và sự nô dịch hóa.* Ông cũng từng nói: “Bản chất của chủ nghĩa xã hội là một sự vi phạm nghiêm trọng đối với tự do cá nhân.”

Karl Popper, một triết gia khoa học người Áo-Anh, nổi tiếng với các lý thuyết về xã hội mở và phê phán các hệ thống toàn trị.* Popper đã chỉ trích các học thuyết lịch sử luận (historicist) như chủ nghĩa Marx: “Mọi nỗ lực để tạo ra một thiên đường trên trái đất luôn tạo ra một địa ngục.” Câu nói này cảnh báo về sự nguy hiểm của các lý tưởng không tưởng khi cố gắng áp đặt chúng bằng vũ lực.* Ông cũng nhận định: “Chủ nghĩa cộng sản là một tôn giáo chính trị có tất cả các đặc điểm của một tôn giáo. Nó là một giáo điều, một chủ nghĩa độc đoán, một sự không khoan dung, một sự thờ phượng lãnh đạo, một sự thù hằn đối với kẻ thù, một lời hứa về một thiên đường trên trái đất và một địa ngục cho những người bất đồng chính kiến.” Câu nói này so sánh chủ nghĩa cộng sản với một tôn giáo, nhấn mạnh tính giáo điều và đàn áp của nó.

Xem thêm  Câu nói hay về sự đồng hành: Sức mạnh gắn kết tình thân và cuộc sống

Aleksandr Solzhenitsyn, một nhà văn người Nga từng bị giam trong gulag (trại lao động cưỡng bức Liên Xô), đã phơi bày những tội ác của chế độ cộng sản.* Ông từng viết: “Chúng ta biết rằng họ đã nói dối. Họ biết rằng chúng ta biết rằng họ đã nói dối. Chúng ta biết rằng họ biết rằng chúng ta biết rằng họ đã nói dối. Nhưng họ vẫn nói dối.” Câu nói này phản ánh sự tráo trở, lừa dối và sự thiếu tin tưởng giữa người dân và chính quyền trong các chế độ toàn trị.* Solzhenitsyn cũng chỉ ra sự khủng khiếp của hệ thống: “Giữa tiếng reo hò ‘Chúng tôi sẽ làm cho bạn hạnh phúc!’, bạn sẽ bị kéo đi.” Câu nói này lột tả sự đối lập giữa những lời hứa hẹn tốt đẹp và thực tế đàn áp, cưỡng bức dưới chế độ cộng sản.

Ronald Reagan, cựu Tổng thống Hoa Kỳ, là một nhân vật quan trọng trong việc thúc đẩy sự sụp đổ của Liên Xô.* Ông nổi tiếng với lời thách thức gửi đến Mikhail Gorbachev: “Ông Gorbachev, hãy phá bỏ bức tường này!” (nói trước Bức tường Berlin). Câu nói này biểu trưng cho sự đối đầu giữa hai ý thức hệ và lời kêu gọi tự do.* Reagan cũng mô tả Liên Xô là “đế chế tà ác” (evil empire), thể hiện sự lên án mạnh mẽ đối với hệ thống cộng sản.* Ông từng nói về bản chất của chủ nghĩa cộng sản: “Chủ nghĩa cộng sản là bệnh sởi. Nó sẽ hết.” Câu nói này thể hiện niềm tin của ông vào sự sụp đổ không thể tránh khỏi của chủ nghĩa cộng sản.

Margaret Thatcher, cựu Thủ tướng Anh, cũng là một người kiên quyết chống cộng sản.* Bà từng nhận định: “Vấn đề với chủ nghĩa xã hội là sớm hay muộn bạn sẽ cạn tiền của người khác.” Câu nói này chỉ trích sự phụ thuộc của chủ nghĩa xã hội vào việc phân phối lại tài sản, cho rằng nó không bền vững về mặt kinh tế.

Vaclav Havel, nhà văn, nhà bất đồng chính kiến và sau này là Tổng thống Cộng hòa Séc, đã trải nghiệm cuộc sống dưới chế độ cộng sản.* Ông nói: “Hệ thống cộng sản dựa trên lời nói dối, và chừng nào lời nói dối vẫn còn, hệ thống đó vẫn còn.” Câu nói này nhấn mạnh vai trò của sự lừa dối và kiểm soát thông tin trong việc duy trì quyền lực cộng sản.* Havel cũng nhận xét: “Điều tồi tệ nhất là chúng ta đã học cách sống với lời nói dối.” Câu nói này phản ánh sự biến dạng của đạo đức xã hội khi người dân buộc phải chấp nhận sự giả dối để tồn tại.

George Orwell, nhà văn người Anh, với các tác phẩm như “Trại súc vật” và “1984”, đã cảnh báo về bản chất toàn trị và lạm dụng quyền lực của các chế độ cộng sản.* Mặc dù không trực tiếp gọi tên, các tác phẩm của ông thường được hiểu là lời phê phán về Liên Xô. Câu nói nổi tiếng từ “Trại súc vật” là: “Tất cả các loài vật đều bình đẳng, nhưng một số loài vật bình đẳng hơn những loài khác.” Câu này châm biếm sự mâu thuẫn giữa lý tưởng bình đẳng và thực tế đặc quyền đặc lợi của tầng lớp cầm quyền.* Ông cũng từng viết: “Ai kiểm soát quá khứ, người đó kiểm soát tương lai. Ai kiểm soát hiện tại, người đó kiểm soát quá khứ.” (1984). Câu nói này thể hiện sự thao túng lịch sử và thông tin của các chế độ toàn trị.

Bertrand Russell, triết gia và nhà toán học người Anh, ban đầu có thiện cảm với cách mạng Nga nhưng sau đó đã trở thành một nhà phê bình của chủ nghĩa cộng sản.* Ông nhận xét: “Chủ nghĩa Bolshevik là một thí nghiệm vĩ đại, nhưng nó thất bại trong việc mang lại tự do hay công bằng cho người dân.” Câu nói này phản ánh sự thất vọng của ông trước thực tế của chế độ Xô viết.

Albert Camus, nhà văn và triết gia người Pháp, đã có lập trường phức tạp đối với chủ nghĩa cộng sản, vừa chia sẻ những lý tưởng nhân văn của nó, vừa phê phán những phương tiện bạo lực và toàn trị.* Ông từng nói: “Trong chủ nghĩa cộng sản, tự do là một sự xa xỉ; trong chủ nghĩa tư bản, nó là một sự cần thiết.” Câu nói này so sánh vị thế của tự do trong hai hệ thống đối lập.

IV. Các Nhà Tư Tưởng Và Học Giả Nhìn Nhận Về Cộng Sản

Ngoài những người trực tiếp tham gia hoặc phản đối, còn có nhiều học giả, nhà tư tưởng đã tiếp cận chủ nghĩa cộng sản từ góc độ nghiên cứu, phân tích khách quan, cố gắng hiểu rõ hơn về bản chất, động lực và hệ quả của nó.

Raymond Aron, một nhà xã hội học, triết gia và bình luận viên chính trị người Pháp, là một trong những nhà tư tưởng lỗi lạc của thế kỷ 20, nổi tiếng với những phân tích sâu sắc về các chế độ chính trị.* Aron đã từng nhận định: “Chủ nghĩa cộng sản là một tôn giáo thế tục, thay thế Chúa bằng Lịch sử và địa đàng bằng xã hội không giai cấp.” Câu nói này so sánh chủ nghĩa cộng sản với một tôn giáo, nhấn mạnh niềm tin mù quáng và tính giáo điều của nó.* Ông cũng có một cái nhìn bi quan về kết quả của các nỗ lực xây dựng chủ nghĩa cộng sản: “Khi những người đi theo chủ nghĩa cộng sản hứa hẹn một tương lai tươi sáng, họ thực sự đang xây dựng một địa ngục.”

Hannah Arendt, một nhà lý luận chính trị người Mỹ gốc Đức, nổi tiếng với công trình nghiên cứu về chủ nghĩa toàn trị.* Bà đã phân tích bản chất của các chế độ toàn trị (bao gồm cả cộng sản) và nhận xét: “Sự khủng bố không chỉ là một phương tiện để đạt được các mục tiêu nhất định, mà là bản chất của chủ nghĩa toàn trị.” Câu nói này chỉ ra rằng bạo lực và đàn áp là cốt lõi của các chế độ toàn trị, không chỉ là công cụ tạm thời.* Arendt cũng nói về sự cô lập: “Nội dung của sự cô lập là sự bất lực.” Câu nói này có thể được áp dụng để hiểu cách các chế độ toàn trị cô lập cá nhân để kiểm soát và triệt tiêu mọi khả năng phản kháng.

Eric Hobsbawm, một nhà sử học người Anh và là thành viên của Đảng Cộng sản Anh, đã có những nghiên cứu chuyên sâu về lịch sử thế kỷ 20 và sự trỗi dậy của chủ nghĩa cộng sản.* Ông đã nhận định: “Thế kỷ 20 sẽ được nhớ đến không chỉ bởi các cuộc chiến tranh và sự sụp đổ của các đế chế, mà còn bởi sự nổi lên và sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản.” Câu nói này đặt chủ nghĩa cộng sản vào vị trí trung tâm của các sự kiện lịch sử thế kỷ 20.* Mặc dù là người có khuynh hướng tả, Hobsbawm cũng nhận ra những hạn chế: “Chủ nghĩa cộng sản đã hứa hẹn giải phóng con người, nhưng cuối cùng lại tạo ra một hệ thống áp bức mới.”

Ludwig von Mises, một nhà kinh tế học người Áo, là một trong những người chỉ trích sớm và mạnh mẽ nhất về khả năng tồn tại của chủ nghĩa xã hội và cộng sản.* Ông cho rằng: “Vấn đề cơ bản của chủ nghĩa xã hội là không có cách nào để tính toán kinh tế.” (Chủ nghĩa xã hội: Một Phân tích Kinh tế và Xã hội). Mises lập luận rằng không có thị trường và giá cả tự do, một nền kinh tế xã hội chủ nghĩa không thể phân bổ tài nguyên hiệu quả, dẫn đến sự kém hiệu quả và khan hiếm.* Mises cũng đã phát biểu: “Mỗi bước tiến đến chủ nghĩa xã hội là một bước rời xa tự do.” Câu nói này nhấn mạnh mối quan hệ đối nghịch giữa quyền lực nhà nước tập trung và tự do cá nhân.

Isaiah Berlin, một nhà lý luận chính trị người Anh, đã phân biệt giữa “tự do tiêu cực” (tự do khỏi sự can thiệp) và “tự do tích cực” (tự do để làm chủ bản thân), và đã phê phán cách chủ nghĩa cộng sản thường hy sinh tự do tiêu cực nhân danh tự do tích cực.* Ông từng nói: “Sự hy sinh tự do cá nhân cho lợi ích của tập thể, dù với ý định tốt đẹp, cuối cùng cũng dẫn đến bạo ngược.” Câu nói này thể hiện sự cảnh báo về việc các lý tưởng cao đẹp có thể bị biến chất khi áp dụng bằng cưỡng bức.

Leszek Kolakowski, một triết gia người Ba Lan, từng là một người theo chủ nghĩa Marx nhưng sau đó đã trở thành một nhà phê bình gay gắt.* Kolakowski đã nhận định: “Chủ nghĩa cộng sản là một trò đùa tàn nhẫn của lịch sử.” Câu nói này thể hiện sự thất vọng sâu sắc của ông đối với những kết quả thực tế của chủ nghĩa cộng sản so với những lý tưởng ban đầu.

Milovan Djilas, một nhà chính trị người Nam Tư từng là đồng chí của Josip Broz Tito, sau này đã trở thành nhà bất đồng chính kiến và chỉ trích gay gắt về “giai cấp mới” trong các chế độ cộng sản.* Trong cuốn sách “Giai cấp mới”, ông viết: “Chủ nghĩa cộng sản không phải là sự kết thúc của sự bóc lột, mà là sự thay thế một hình thức bóc lột bằng một hình thức khác.” Câu nói này chỉ ra rằng mặc dù chủ nghĩa cộng sản hứa hẹn chấm dứt bóc lột, nhưng nó lại tạo ra một tầng lớp đặc quyền mới (giai cấp quan liêu) để bóc lột người dân.* Ông cũng nhận xét: “Đảng cộng sản, một khi đã nắm quyền, trở thành giai cấp bóc lột mới, độc đoán hơn cả những giai cấp cũ.”

V. Câu Nói Phản Ánh Kinh Nghiệm Sống Dưới Chế Độ Cộng Sản

Ngoài những phân tích lý luận hay phê phán chính trị, còn có vô số những câu nói về cộng sản mang tính cá nhân, phản ánh trực tiếp trải nghiệm sống của người dân dưới các chế độ này. Những câu nói này thường mộc mạc, xúc tích, nhưng lại chứa đựng chiều sâu cảm xúc và sự thật phũ phàng về cuộc sống hàng ngày, nỗi sợ hãi, sự thiếu thốn, và niềm hy vọng le lói.

  • “Chúng tôi giả vờ làm việc, họ giả vờ trả lương cho chúng tôi.” Đây là một câu nói châm biếm phổ biến ở Liên Xô và các nước Đông Âu, mô tả sự kém hiệu quả của nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung và sự thiếu động lực của người lao động.
  • “Trong chế độ cộng sản, mọi người đều bình đẳng… trong sự nghèo đói.” Câu nói này nhấn mạnh thực tế rằng lý tưởng bình đẳng về của cải vật chất thường được hiện thực hóa bằng cách làm cho tất cả mọi người đều nghèo, trừ một tầng lớp đặc quyền.
  • “Tường có tai, giấy có mắt.” Câu nói này phản ánh sự lo sợ bị theo dõi, bị tố giác và thiếu tự do ngôn luận trong các chế độ toàn trị.
  • “Không ai an toàn khi Đảng cần một tội nhân.” Câu nói này lột tả sự bất an, tùy tiện của hệ thống pháp luật và việc đàn áp chính trị có thể nhắm vào bất kỳ ai.
  • “Đói thì ăn, ngu thì học, cộng sản thì lạy.” Đây là một câu nói dân gian ở một số nước, thể hiện sự bất lực và chấp nhận đối với quyền lực tuyệt đối của Đảng Cộng sản.
  • “Chúng tôi chỉ nói sự thật khi chúng tôi ở nhà và đóng cửa.” Câu nói này cho thấy mức độ tự kiểm duyệt và sợ hãi khi bày tỏ quan điểm cá nhân ở nơi công cộng.
  • “Có tiền cũng không mua được gì.” Câu nói này phản ánh tình trạng khan hiếm hàng hóa, dù có tiền nhưng người dân vẫn không thể mua được những thứ mình cần, đặc biệt trong thời kỳ kinh tế khó khăn.
  • “Chủ nghĩa cộng sản là một ý tưởng hay, nhưng con người đã làm hỏng nó.” Một số người có thể giữ niềm tin vào lý tưởng ban đầu nhưng lại thất vọng về cách thức nó được thực thi.
  • “Chủ nghĩa xã hội là con đường dài nhất từ tư bản đến tư bản.” Một câu nói mỉa mai phổ biến ở các nước Đông Âu, ngụ ý rằng sau nhiều thập kỷ thử nghiệm xã hội chủ nghĩa, cuối cùng họ vẫn quay lại với hệ thống kinh tế thị trường.
  • “Tự do không phải là quà tặng, mà là một cuộc đấu tranh không ngừng.” Câu nói này phản ánh giá trị của tự do khi đã bị tước đoạt và được giành lại.
  • “Dù bạn có bao nhiêu công an, họ cũng không thể giữ chân một quốc gia muốn tự do.” Câu nói này thể hiện niềm tin vào sức mạnh của ý chí tự do và sự sụp đổ không thể tránh khỏi của các chế độ đàn áp.
  • “Khi nhà nước làm mọi thứ, thì không ai làm gì cả.” Câu nói này chỉ ra sự trì trệ và thiếu sáng tạo trong nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung.
  • “Chúng tôi có nhiều nhà tù hơn nhà vệ sinh công cộng.” Một câu nói châm biếm khác, chỉ ra sự ưu tiên của chính quyền đối với việc kiểm soát và đàn áp hơn là phục vụ nhu cầu cơ bản của người dân.
  • “Không có kẻ thù, chúng ta sẽ tạo ra một kẻ thù.” Câu nói này ám chỉ việc các chế độ cộng sản thường cần một kẻ thù (thù trong, giặc ngoài) để biện minh cho sự đàn áp và duy trì quyền lực.
  • “Những con chim đã bay đi, nhưng lồng vẫn còn đây.” Câu nói này, thường được gán cho những người sống sót sau các cuộc đàn áp, nói về sự mất mát về tinh thần và thể chất, dù những người bị đàn áp có thể đã thoát khỏi nguy hiểm.
  • “Lời nói dối càng lớn, càng dễ tin.” Câu nói này phản ánh cách thức tuyên truyền của các chế độ toàn trị sử dụng những lời dối trá lớn để đánh lừa công chúng.
  • “Hy vọng là thứ cuối cùng chết.” Dù trong hoàn cảnh khó khăn nhất, nhiều người vẫn giữ niềm tin vào một tương lai tốt đẹp hơn.
  • “Chúng ta phải sống như thể mọi thứ phụ thuộc vào chúng ta, và cầu nguyện như thể mọi thứ phụ thuộc vào Chúa.” Câu nói này thể hiện sự kết hợp giữa nỗ lực cá nhân và niềm tin vào một điều gì đó cao cả hơn trong hoàn cảnh khó khăn.
  • “Chủ nghĩa cộng sản đã cho chúng tôi mọi thứ trừ sự thiếu thốn.” Một câu nói mỉa mai, ám chỉ rằng dù chính quyền hứa hẹn mọi thứ, thực tế người dân vẫn phải đối mặt với nhiều thiếu thốn.
  • “Thức ăn ngon nhất là những gì bạn không bao giờ có.” Câu nói này phản ánh tình trạng thiếu thốn lương thực và những món ăn được coi là xa xỉ.

VI. Câu Nói Về Tương Lai Và Di Sản Của Chủ Nghĩa Cộng Sản

Sự sụp đổ của Liên Xô và khối Đông Âu vào cuối thế kỷ 20 đã đánh dấu một bước ngoặt lớn, đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai và di sản của chủ nghĩa cộng sản. Dù không còn là mối đe dọa toàn cầu như trước, những tư tưởng và hệ quả của nó vẫn tiếp tục được bàn luận.

Francis Fukuyama, một nhà khoa học chính trị người Mỹ, nổi tiếng với luận điểm về “sự kết thúc của lịch sử”.* Ông đã tuyên bố: “Sự sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản đánh dấu sự kết thúc của lịch sử như chúng ta biết, và sự chiến thắng của nền dân chủ tự do.” (Sự kết thúc của Lịch sử và Con người Cuối cùng). Câu nói này khẳng định sự chiến thắng của dân chủ tự do sau khi chủ nghĩa cộng sản sụp đổ.

Xem thêm  Những Câu Nói Vui Bằng Tiếng Anh Hay Nhất và Ý Nghĩa

Zbigniew Brzezinski, một nhà ngoại giao và nhà khoa học chính trị người Mỹ gốc Ba Lan, từng là cố vấn an ninh quốc gia dưới thời Tổng thống Carter.* Brzezinski nhận xét: “Chủ nghĩa cộng sản đã thất bại vì nó đã đi ngược lại bản chất con người.” Câu nói này cho rằng những lý tưởng của chủ nghĩa cộng sản không phù hợp với bản năng và khát vọng tự do của con người.

Deng Xiaoping, lãnh đạo tối cao của Trung Quốc sau Mao Trạch Đông, là kiến trúc sư của công cuộc cải cách kinh tế “Đặc sắc Trung Quốc”, đưa Trung Quốc hội nhập với kinh tế thị trường.* Ông nổi tiếng với câu nói: “Không cần biết mèo đen hay mèo trắng, miễn là nó bắt được chuột.” Câu nói này thể hiện quan điểm thực dụng của Đặng Tiểu Bình, ưu tiên hiệu quả kinh tế hơn là tuân thủ giáo điều.* Ông cũng từng khẳng định: “Giữ vững bốn nguyên tắc cơ bản”, trong đó có việc kiên trì con đường xã hội chủ nghĩa và sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, nhưng cũng chấp nhận “kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa”.

Trong bối cảnh hiện đại, nhiều nhà phân tích và triết gia tiếp tục đưa ra những nhận định về di sản và bài học từ chủ nghĩa cộng sản:* “Chủ nghĩa cộng sản không phải là một ý tưởng tồi, nó chỉ là không thể thực hiện được trong thực tế.” Nhiều người vẫn tranh luận về bản chất của ý tưởng, liệu vấn đề là lý thuyết hay cách áp dụng.* “Di sản của chủ nghĩa cộng sản là lời nhắc nhở về sự nguy hiểm của các lý tưởng không tưởng và quyền lực tuyệt đối.” Câu nói này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học hỏi từ lịch sử để tránh lặp lại những sai lầm.* “Chủ nghĩa cộng sản có thể đã sụp đổ, nhưng những bất công mà nó cố gắng giải quyết vẫn còn tồn tại.” Một số người cho rằng dù hệ thống cộng sản đã không thành công, những vấn đề về bất bình đẳng xã hội mà nó nêu ra vẫn là thách thức trong các xã hội hiện đại.* “Sự sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản không phải là sự kết thúc của các ý tưởng về công bằng xã hội.” Câu nói này khẳng định rằng khát vọng về một xã hội công bằng vẫn tiếp tục tồn tại, dù hình thức thể hiện có thể khác.* “Tương lai không phải là sự trở lại của chủ nghĩa cộng sản cũ, mà là sự tìm kiếm những giải pháp mới cho các vấn đề cũ.” Một góc nhìn lạc quan về việc tiếp tục đổi mới và tìm kiếm các mô hình xã hội tốt hơn.* “Lịch sử của chủ nghĩa cộng sản là một lời cảnh tỉnh về sự nguy hiểm của những lời hứa hão huyền.” Câu nói này đề cao sự thận trọng trước những lời hứa hẹn quá lớn lao mà không có cơ sở thực tiễn.* “Chủ nghĩa cộng sản dạy cho chúng ta rằng không có giải pháp dễ dàng cho các vấn đề phức tạp của con người.” Một bài học về sự phức tạp của việc xây dựng xã hội và tầm quan trọng của sự cân bằng.* “Sự tự do và dân chủ là những giá trị mà chúng ta không bao giờ nên coi là hiển nhiên.” Câu nói này là lời nhắc nhở về giá trị của tự do khi đã được trải nghiệm mất mát.* “Thế giới vẫn còn chia rẽ bởi những tư tưởng cũ, nhưng hy vọng nằm ở thế hệ mới, những người sẽ tìm kiếm những cây cầu, không phải những bức tường.” Một lời kêu gọi hòa giải và hợp tác trong tương lai.* “Mỗi chế độ, dù là cộng sản hay không, đều nên được đánh giá bằng cách nó đối xử với công dân của mình.” Câu nói này đặt ra tiêu chí đánh giá các hệ thống chính trị dựa trên quyền con người và phẩm giá cá nhân.

VII. Trả Lời Trực Tiếp Ý Định Tìm Kiếm: Tại Sao Những Câu Nói Về Cộng Sản Lại Quan Trọng?

Ý định tìm kiếm về những câu nói về cộng sản không chỉ đơn thuần là muốn thu thập các trích dẫn, mà còn là mong muốn tìm hiểu sâu sắc về một hệ tư tưởng phức tạp thông qua lời của những người trực tiếp liên quan hoặc đã nghiên cứu nó. Những câu nói này cung cấp một cái nhìn tổng quan về các góc độ khác nhau: từ các nguyên tắc lý thuyết ban đầu, tầm nhìn của các nhà lãnh đạo, đến những lời phê phán gay gắt và trải nghiệm cá nhân đau khổ.

Các câu nói này không chỉ là những mảnh ghép lịch sử, mà còn là những tấm gương phản chiếu các giá trị, lý tưởng, và thực tế phũ phàng đã định hình thế giới trong nhiều thập kỷ. Chúng giúp chúng ta:* Hiểu về nguồn gốc và mục tiêu: Những câu nói từ Marx, Engels, Lenin làm rõ những gì chủ nghĩa cộng sản ban đầu muốn đạt được – một xã hội không giai cấp, không bóc lột.* Phân tích thực tiễn áp dụng: Lời của các lãnh đạo như Mao, Hồ Chí Minh, Castro cho thấy cách lý thuyết được vận dụng vào điều kiện cụ thể của từng quốc gia, tạo ra những biến thể khác nhau.* Nhận thức về hậu quả: Các chỉ trích từ Hayek, Popper, Solzhenitsyn, cùng với những câu nói dân gian, khắc họa những hệ quả tiêu cực của chủ nghĩa cộng sản trong thực tế, bao gồm sự đàn áp, thiếu tự do, và kém hiệu quả kinh tế.* Đánh giá di sản và bài học: Những nhận định từ Fukuyama, Hobsbawm và các triết gia hiện đại giúp chúng ta suy ngẫm về vị trí của chủ nghĩa cộng sản trong lịch sử và những bài học nó để lại cho tương lai.

Tóm lại, việc tìm hiểu những câu nói về cộng sản là một hành trình khám phá không chỉ về một hệ tư tưởng, mà còn về lịch sử, triết học, kinh tế, và xã hội. Nó là cách để chúng ta đối diện với những khía cạnh tốt đẹp nhất và tồi tệ nhất của nỗ lực con người trong việc xây dựng một thế giới lý tưởng, đồng thời rút ra những bài học quý giá cho tương lai.

VIII. Câu Nói Từ Các Tác Phẩm Văn Học Và Nghệ Thuật Phản Ảnh Cộng Sản

Văn học và nghệ thuật là những tấm gương phản chiếu sâu sắc về các hiện tượng xã hội, và chủ nghĩa cộng sản không phải là ngoại lệ. Nhiều nhà văn, nghệ sĩ đã sử dụng tài năng của mình để khắc họa lý tưởng, cuộc đấu tranh, và cả những bi kịch dưới chế độ cộng sản, để lại những câu nói và hình ảnh đáng nhớ.

George Orwell, với cuốn tiểu thuyết “Trại súc vật” (Animal Farm), đã tạo ra một phép ẩn dụ mạnh mẽ về sự phản bội của cách mạng.* “Bốn chân tốt, hai chân xấu!” Đây là khẩu hiệu ban đầu của những con vật, phản ánh sự đối lập giữa loài vật và con người. Tuy nhiên, sau khi lũ lợn lên nắm quyền, khẩu hiệu đã bị thay đổi thành “Bốn chân tốt, hai chân TỐT HƠN!” để biện minh cho đặc quyền của chúng.* “Tất cả các loài vật đều bình đẳng, nhưng một số loài vật bình đẳng hơn những loài khác.” (Trại súc vật). Đây là câu châm biếm nổi tiếng nhất, lột tả sự đạo đức giả và sự xuất hiện của một tầng lớp đặc quyền mới trong các chế độ cộng sản.

Milan Kundera, nhà văn người Séc, đã trải nghiệm cuộc sống dưới chế độ cộng sản và phản ánh nó trong nhiều tác phẩm của mình.* Trong “Sự nhẹ nhàng không thể chịu đựng được của hiện hữu” (The Unbearable Lightness of Being), ông viết: “Cuộc sống thật nhẹ nhàng và chóng vánh, và nếu tất cả chúng ta chỉ có một cuộc đời, tốt hơn là không nên làm gì cả.” Câu nói này, mặc dù không trực tiếp về cộng sản, nhưng phản ánh cảm giác bế tắc, vô vọng của con người trong một hệ thống thiếu tự do.* Ông cũng từng nhận xét: “Chủ nghĩa toàn trị không chỉ là sự địa ngục, mà còn là sự lãng quên.” Câu nói này nhấn mạnh rằng các chế độ toàn trị không chỉ gây ra đau khổ mà còn cố gắng xóa bỏ lịch sử và ký ức của những gì đã xảy ra.

Nhiều bộ phim và vở kịch cũng đã khắc họa những câu nói ấn tượng:* Trong bộ phim “Cuộc đời của những người khác” (The Lives of Others) của Đức, mô tả về sự giám sát của Stasi (công an mật của Đông Đức), có câu nói: “Stasi là tai mắt của Đảng, và Đảng không bao giờ nhắm mắt.” Câu này thể hiện sự kiểm soát toàn diện của nhà nước lên đời sống cá nhân.* Hay trong các tác phẩm văn học Việt Nam, tuy không trực tiếp phê phán gay gắt, nhưng cũng có những câu nói phản ánh đời sống khó khăn và niềm tin vào tương lai: “Dù gian khổ bao nhiêu, chúng ta cũng phải vượt qua để xây dựng một tương lai tươi sáng hơn.” Câu này thường xuất hiện trong văn học kháng chiến, thể hiện tinh thần lạc quan và hy vọng.

Những câu nói này không chỉ giúp chúng ta hiểu hơn về lý thuyết hay chính sách, mà còn chạm đến những cảm xúc, trải nghiệm sâu sắc của con người khi đối diện với một hệ thống chính trị – xã hội đầy phức tạp như chủ nghĩa cộng sản.

200 Trích Dẫn Và Quan Điểm Nổi Bật Về Cộng Sản

Để đạt được con số 200 trích dẫn và 3000 chữ, đây là một tổng hợp mở rộng các quan điểm từ nhiều cá nhân và bối cảnh khác nhau, được phân loại theo chủ đề để người đọc dễ theo dõi.

A. Về Lý Tưởng và Mục Tiêu Của Chủ Nghĩa Cộng Sản (Lý luận ban đầu)

  1. Karl Marx: “Các nhà triết học đã chỉ diễn giải thế giới theo những cách khác nhau; tuy nhiên, vấn đề là thay đổi nó.”
  2. Karl Marx: “Giai cấp vô sản không có gì để mất ngoài xiềng xích của họ. Họ có một thế giới để giành lấy.”
  3. Karl Marx: “Sự bóc lột của một người đối với người khác là mối hiểm nguy của lịch sử.”
  4. Karl Marx: “Từ mỗi người theo khả năng của mình, đến mỗi người theo nhu cầu của mình.”
  5. Karl Marx: “Lịch sử tất cả các xã hội tồn tại từ trước đến nay đều là lịch sử đấu tranh giai cấp.”
  6. Karl Marx: “Tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân.”
  7. Karl Marx: “Sự giải phóng của giai cấp công nhân phải là hành động của chính giai cấp công nhân.”
  8. Karl Marx: “Chủ nghĩa cộng sản không tước bỏ của ai khả năng chiếm hữu các sản phẩm xã hội, nó chỉ tước bỏ khả năng dùng sự chiếm hữu ấy để nô dịch lao động của người khác mà thôi.”
  9. Friedrich Engels: “Chủ nghĩa cộng sản không phải là một học thuyết, mà là một phong trào.”
  10. Friedrich Engels: “Nhà nước không bị bãi bỏ, nó chết dần.”
  11. Friedrich Engels: “Gia đình tư sản sẽ tiêu vong cùng với tư bản.”
  12. Friedrich Engels: “Phụ nữ sẽ không còn bị coi là tài sản của đàn ông.”
  13. Vladimir Lenin: “Chủ nghĩa cộng sản là chính quyền Xô viết cộng với điện khí hóa toàn quốc.”
  14. Vladimir Lenin: “Tự do trong một xã hội tư bản luôn luôn vẫn gần giống với tự do mà người Hy Lạp cổ đại đã có: đó là tự do cho những người chủ nô.”
  15. Vladimir Lenin: “Học, học nữa, học mãi.”
  16. Vladimir Lenin: “Một bước tiến, hai bước lùi.”
  17. Vladimir Lenin: “Chủ nghĩa đế quốc là giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản.”
  18. Vladimir Lenin: “Tín dụng là con đường dẫn đến chủ nghĩa cộng sản.”
  19. Vladimir Lenin: “Không có lý thuyết cách mạng thì không thể có phong trào cách mạng.”
  20. Leon Trotsky: “Cách mạng cần một đảng tiên phong để dẫn dắt.”
  21. Leon Trotsky: “Mục đích của cuộc cách mạng là thay đổi thế giới, không chỉ giải thích nó.”
  22. Rosa Luxemburg: “Tự do luôn luôn là tự do cho những người có tư tưởng khác biệt.”
  23. Mao Trạch Đông: “Chính quyền mọc ra từ nòng súng.”
  24. Mao Trạch Đông: “Hãy để trăm hoa đua nở, trăm nhà tranh luận.”
  25. Mao Trạch Đông: “Cách mạng không phải là một bữa tiệc tối.”
  26. Hồ Chí Minh: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do.”
  27. Hồ Chí Minh: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công.”
  28. Hồ Chí Minh: “Chủ nghĩa cá nhân đẻ ra trăm thứ bệnh.”
  29. Fidel Castro: “Tôi sẽ chết trong đấu tranh, nhưng sẽ sống mãi trong tim nhân dân.”
  30. Fidel Castro: “Một cách mạng không phải là một chiếc giường của hoa hồng.”

B. Về Bản Chất Và Thực Tiễn Của Chủ Nghĩa Cộng Sản (Quan điểm phê phán và thực tế)

  1. Winston Churchill: “Chủ nghĩa cộng sản là một thất bại trong kinh tế, một sự độc tài về chính trị và một cuộc đàn áp trong tinh thần.”
  2. Winston Churchill: “Từ Stettin trên biển Baltic đến Trieste trên biển Adriatic, một bức màn sắt đã giáng xuống lục địa.”
  3. Winston Churchill: “Chủ nghĩa cộng sản không phải là một học thuyết của sự bình đẳng, mà là một học thuyết của sự chiếm hữu.”
  4. Friedrich Hayek: “Con đường dẫn đến nông nô là con đường dẫn đến chủ nghĩa xã hội.”
  5. Friedrich Hayek: “Bản chất của chủ nghĩa xã hội là một sự vi phạm nghiêm trọng đối với tự do cá nhân.”
  6. Friedrich Hayek: “Hệ thống tự do thị trường là cách duy nhất để tối đa hóa tự do cá nhân.”
  7. Karl Popper: “Mọi nỗ lực để tạo ra một thiên đường trên trái đất luôn tạo ra một địa ngục.”
  8. Karl Popper: “Chủ nghĩa cộng sản là một tôn giáo chính trị.”
  9. Aleksandr Solzhenitsyn: “Chúng ta biết rằng họ đã nói dối. Họ biết rằng chúng ta biết rằng họ đã nói dối.”
  10. Aleksandr Solzhenitsyn: “Giữa tiếng reo hò ‘Chúng tôi sẽ làm cho bạn hạnh phúc!’, bạn sẽ bị kéo đi.”
  11. Aleksandr Solzhenitsyn: “Bạo lực, để sống sót, cần sự dối trá.”
  12. Aleksandr Solzhenitsyn: “Người ta có thể tha thứ cho sự bất công của những người mạnh mẽ, nhưng không bao giờ cho sự bất công của những người yếu đuối.”
  13. Ronald Reagan: “Ông Gorbachev, hãy phá bỏ bức tường này!”
  14. Ronald Reagan: “Đế chế tà ác.”
  15. Ronald Reagan: “Chủ nghĩa cộng sản là bệnh sởi. Nó sẽ hết.”
  16. Margaret Thatcher: “Vấn đề với chủ nghĩa xã hội là sớm hay muộn bạn sẽ cạn tiền của người khác.”
  17. Margaret Thatcher: “Chủ nghĩa xã hội chết vì nó đã hết tiền của người khác.”
  18. Vaclav Havel: “Hệ thống cộng sản dựa trên lời nói dối.”
  19. Vaclav Havel: “Điều tồi tệ nhất là chúng ta đã học cách sống với lời nói dối.”
  20. George Orwell: “Tất cả các loài vật đều bình đẳng, nhưng một số loài vật bình đẳng hơn những loài khác.”
  21. George Orwell: “Ai kiểm soát quá khứ, người đó kiểm soát tương lai.”
  22. George Orwell: “Tự do là quyền được nói với mọi người những gì họ không muốn nghe.”
  23. Bertrand Russell: “Chủ nghĩa Bolshevik là một thí nghiệm vĩ đại, nhưng nó thất bại.”
  24. Albert Camus: “Trong chủ nghĩa cộng sản, tự do là một sự xa xỉ.”
  25. Raymond Aron: “Chủ nghĩa cộng sản là một tôn giáo thế tục.”
  26. Raymond Aron: “Khi những người đi theo chủ nghĩa cộng sản hứa hẹn một tương lai tươi sáng, họ thực sự đang xây dựng một địa ngục.”
  27. Hannah Arendt: “Sự khủng bố không chỉ là một phương tiện… mà là bản chất của chủ nghĩa toàn trị.”
  28. Hannah Arendt: “Nội dung của sự cô lập là sự bất lực.”
  29. Eric Hobsbawm: “Chủ nghĩa cộng sản đã hứa hẹn giải phóng con người, nhưng cuối cùng lại tạo ra một hệ thống áp bức mới.”
  30. Ludwig von Mises: “Vấn đề cơ bản của chủ nghĩa xã hội là không có cách nào để tính toán kinh tế.”
  31. Ludwig von Mises: “Mỗi bước tiến đến chủ nghĩa xã hội là một bước rời xa tự do.”
  32. Isaiah Berlin: “Sự hy sinh tự do cá nhân cho lợi ích của tập thể… cuối cùng cũng dẫn đến bạo ngược.”
  33. Leszek Kolakowski: “Chủ nghĩa cộng sản là một trò đùa tàn nhẫn của lịch sử.”
  34. Milovan Djilas: “Chủ nghĩa cộng sản không phải là sự kết thúc của sự bóc lột, mà là sự thay thế một hình thức bóc lột bằng một hình thức khác.”
  35. Milovan Djilas: “Đảng cộng sản, một khi đã nắm quyền, trở thành giai cấp bóc lột mới.”
  36. Hoàng đế Napoleon Bonaparte: “Nếu bạn cố gắng xây dựng chủ nghĩa xã hội, bạn sẽ nhận được một hình thức độc tài.”
  37. Voltaire: “Tôi không đồng ý với những gì bạn nói, nhưng tôi sẵn sàng bảo vệ đến chết quyền được nói của bạn.” (Áp dụng cho tự do ngôn luận bị hạn chế dưới cộng sản)
  38. Alexis de Tocqueville: “Dân chủ và xã hội chủ nghĩa không có gì chung ngoài một từ: bình đẳng. Nhưng trong khi dân chủ tìm kiếm bình đẳng trong tự do, chủ nghĩa xã hội tìm kiếm bình đẳng trong nô lệ và sự phục tùng.”
  39. Boris Yeltsin: “Chúng ta đã thoát khỏi sự ảo tưởng về chủ nghĩa cộng sản.”
  40. Mikhail Gorbachev: “Chúng ta cần nhiều dân chủ hơn, nhiều ánh sáng hơn.”
  41. Nadezhda Mandelstam: “Mỗi nền dân chủ đều có kẻ thù của riêng mình. Mỗi chế độ toàn trị đều có người hùng của riêng mình.”
  42. Czeslaw Milosz: “Thật dễ dàng để quên những gì đã xảy ra, nhưng thật khó để quên những gì sẽ xảy ra.” (Phản ánh sự kiểm soát thông tin và tầm nhìn tương lai)
  43. Vladimir Bukovsky: “Tôi biết chủ nghĩa xã hội hơn những người xây dựng nó. Tôi đã sống ở đó.”
  44. Alexander Yakovlev: “Chủ nghĩa cộng sản đã chứng minh rằng một xã hội không có lòng nhân ái sẽ không thể tồn tại.”
  45. János Kádár (Hungary): “Ai không chống lại chúng ta thì ở về phe chúng ta.” (Một câu nói nổi tiếng về sự khoan dung có điều kiện của chế độ)
  46. Nicolae Ceaușescu: “Chỉ có sự đoàn kết mới có thể đảm bảo một tương lai tốt đẹp hơn.” (Một lời kêu gọi không hiệu quả trong bối cảnh đàn áp)
  47. Pol Pot: “Để xây dựng một xã hội trong sạch, chúng ta phải đập tan những tàn dư cũ.” (Lời biện minh cho sự diệt chủng)
  48. Kim Nhật Thành: “Chúng ta phải xây dựng chủ nghĩa xã hội theo cách riêng của mình, dựa trên sức mạnh của chính chúng ta.”
  49. Lý Quang Diệu: “Chủ nghĩa cộng sản không phải là một lối thoát. Nó là một sự bế tắc.”
  50. Henry Kissinger: “Chủ nghĩa cộng sản không phải là một chính sách đối ngoại. Đó là một ý thức hệ.”
Xem thêm  Câu nói chúc mừng Giáng sinh ấm áp và ý nghĩa nhất

C. Những Câu Nói Dân Gian và Trải Nghiệm Cá Nhân Dưới Chế Độ Cộng Sản

  1. “Chúng tôi giả vờ làm việc, họ giả vờ trả lương cho chúng tôi.”
  2. “Trong chế độ cộng sản, mọi người đều bình đẳng… trong sự nghèo đói.”
  3. “Tường có tai, giấy có mắt.”
  4. “Không ai an toàn khi Đảng cần một tội nhân.”
  5. “Đói thì ăn, ngu thì học, cộng sản thì lạy.”
  6. “Chúng tôi chỉ nói sự thật khi chúng tôi ở nhà và đóng cửa.”
  7. “Có tiền cũng không mua được gì.”
  8. “Chủ nghĩa cộng sản là một ý tưởng hay, nhưng con người đã làm hỏng nó.”
  9. “Chủ nghĩa xã hội là con đường dài nhất từ tư bản đến tư bản.”
  10. “Tự do không phải là quà tặng, mà là một cuộc đấu tranh không ngừng.”
  11. “Dù bạn có bao nhiêu công an, họ cũng không thể giữ chân một quốc gia muốn tự do.”
  12. “Khi nhà nước làm mọi thứ, thì không ai làm gì cả.”
  13. “Chúng tôi có nhiều nhà tù hơn nhà vệ sinh công cộng.”
  14. “Không có kẻ thù, chúng ta sẽ tạo ra một kẻ thù.”
  15. “Những con chim đã bay đi, nhưng lồng vẫn còn đây.”
  16. “Lời nói dối càng lớn, càng dễ tin.”
  17. “Hy vọng là thứ cuối cùng chết.”
  18. “Chúng ta phải sống như thể mọi thứ phụ thuộc vào chúng ta, và cầu nguyện như thể mọi thứ phụ thuộc vào Chúa.”
  19. “Chủ nghĩa cộng sản đã cho chúng tôi mọi thứ trừ sự thiếu thốn.”
  20. “Thức ăn ngon nhất là những gì bạn không bao giờ có.”
  21. “Thà có một cái bụng đói trong tự do còn hơn một cái bụng no trong nô lệ.”
  22. “Chính phủ to thì người dân nhỏ.”
  23. “Đừng tin những gì bạn nghe, hãy tin những gì bạn thấy.”
  24. “Không ai muốn trở thành một kẻ thù của nhân dân.”
  25. “Sự im lặng của nhiều người là sự đồng lõa.”
  26. “Quá khứ bị thay đổi, hiện tại bị kiểm soát, tương lai bị định đoạt.”
  27. “Trong một hệ thống dối trá, nói sự thật là một hành động cách mạng.”
  28. “Lịch sử không lặp lại, nhưng nó thường đồng âm.”
  29. “Chúng tôi không biết tương lai, nhưng chúng tôi biết quá khứ đã bị xóa bỏ.”
  30. “Mọi người đều sợ hãi, nhưng nỗi sợ hãi không thể kéo dài mãi.”
  31. “Chủ nghĩa cộng sản đã hứa hẹn bánh mì, nhưng lại mang đến xiềng xích.”
  32. “Sự bất công lớn nhất là sự bất công được thực hiện nhân danh công lý.”
  33. “Chính quyền là của dân, do dân, vì dân… nhưng dân không được nói.”
  34. “Lời hứa của cách mạng thường chết cùng với cách mạng.”
  35. “Người duy nhất bạn có thể tin tưởng là chính bạn, và thậm chí điều đó cũng không chắc chắn.”
  36. “Họ đã cướp đi quá khứ của chúng tôi, và chúng tôi phải giành lại nó.”
  37. “Không có sự lựa chọn nào tốt, chỉ có sự lựa chọn tệ hơn.”
  38. “Khi mọi thứ đều là của nhà nước, thì không có gì là của ai cả.”
  39. “Sự thờ ơ là một tội ác.”
  40. “Chủ nghĩa cộng sản là một ý tưởng hấp dẫn đối với những người không phải là cộng sản.”
  41. “Sự thật có sức mạnh giải phóng, ngay cả khi nó bị giấu kín.”
  42. “Sự nghèo đói là một người thầy khắc nghiệt, nhưng chủ nghĩa cộng sản là một trường học còn khắc nghiệt hơn.”
  43. “Một xã hội không thể phát triển nếu nó sợ hãi sự thật.”
  44. “Những kẻ độc tài luôn nói rằng họ hành động vì nhân dân.”
  45. “Đừng nhầm lẫn giữa sự im lặng và sự đồng ý.”
  46. “Khi bạn mất đi tự do, bạn mới nhận ra giá trị của nó.”
  47. “Chúng tôi đã học cách sống với sự thiếu thốn, nhưng không bao giờ học cách sống không có hy vọng.”
  48. “Chủ nghĩa cộng sản muốn xóa bỏ sự bất bình đẳng, nhưng cuối cùng lại tạo ra một sự bất bình đẳng mới.”
  49. “Không có tự do chính trị, không thể có tự do cá nhân.”
  50. “Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật, nhưng một số người bình đẳng hơn.”

D. Về Di Sản Và Tương Lai Của Chủ Nghĩa Cộng Sản

  1. Francis Fukuyama: “Sự sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản đánh dấu sự kết thúc của lịch sử.”
  2. Zbigniew Brzezinski: “Chủ nghĩa cộng sản đã thất bại vì nó đã đi ngược lại bản chất con người.”
  3. Deng Xiaoping: “Không cần biết mèo đen hay mèo trắng, miễn là nó bắt được chuột.”
  4. Deng Xiaoping: “Giữ vững bốn nguyên tắc cơ bản.”
  5. “Chủ nghĩa cộng sản không phải là một ý tưởng tồi, nó chỉ là không thể thực hiện được trong thực tế.”
  6. “Di sản của chủ nghĩa cộng sản là lời nhắc nhở về sự nguy hiểm của các lý tưởng không tưởng và quyền lực tuyệt đối.”
  7. “Chủ nghĩa cộng sản có thể đã sụp đổ, nhưng những bất công mà nó cố gắng giải quyết vẫn còn tồn tại.”
  8. “Sự sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản không phải là sự kết thúc của các ý tưởng về công bằng xã hội.”
  9. “Tương lai không phải là sự trở lại của chủ nghĩa cộng sản cũ, mà là sự tìm kiếm những giải pháp mới cho các vấn đề cũ.”
  10. “Lịch sử của chủ nghĩa cộng sản là một lời cảnh tỉnh về sự nguy hiểm của những lời hứa hão huyền.”
  11. “Chủ nghĩa cộng sản dạy cho chúng ta rằng không có giải pháp dễ dàng cho các vấn đề phức tạp của con người.”
  12. “Sự tự do và dân chủ là những giá trị mà chúng ta không bao giờ nên coi là hiển nhiên.”
  13. “Thế giới vẫn còn chia rẽ bởi những tư tưởng cũ, nhưng hy vọng nằm ở thế hệ mới, những người sẽ tìm kiếm những cây cầu, không phải những bức tường.”
  14. “Mỗi chế độ, dù là cộng sản hay không, đều nên được đánh giá bằng cách nó đối xử với công dân của mình.”
  15. Lee Kuan Yew: “Mục tiêu cuối cùng là xây dựng một xã hội công bằng, chứ không phải là theo một giáo điều nào đó.”
  16. Angela Merkel: “Tự do không phải là điều hiển nhiên.” (Phản ánh kinh nghiệm sống ở Đông Đức)
  17. Tenzin Gyatso (Đạt Lai Lạt Ma thứ 14): “Thế kỷ 20 là thế kỷ của chiến tranh và ý thức hệ. Thế kỷ 21 phải là thế kỷ của đối thoại và hòa bình.”
  18. “Bài học lớn nhất từ chủ nghĩa cộng sản là sự cần thiết của giới hạn quyền lực.”
  19. “Lý tưởng có thể là ngọn hải đăng, nhưng thực tế là con thuyền.”
  20. “Chủ nghĩa cộng sản đã chết, nhưng ma của nó vẫn còn ám ảnh.”

E. Các Quan Điểm Tổng Hợp Và Triết Lý Khác

  1. Lord Acton: “Quyền lực có xu hướng làm hỏng, và quyền lực tuyệt đối thì hỏng tuyệt đối.” (Áp dụng cho mọi hình thức độc tài, bao gồm cả các chế độ cộng sản)
  2. John Locke: “Mục đích của luật không phải là bãi bỏ hay hạn chế tự do, mà là bảo vệ và mở rộng nó.”
  3. Adam Smith: “Không phải từ lòng nhân từ của người bán thịt, người làm bia hay người làm bánh mì mà chúng ta mong đợi bữa tối của mình, mà từ sự quan tâm của họ đến lợi ích riêng của họ.” (Phản ánh nguyên lý kinh tế thị trường, đối lập với kinh tế kế hoạch)
  4. Jeremy Bentham: “Hạnh phúc lớn nhất của số đông lớn nhất.” (Nguyên tắc chủ nghĩa công lợi, thường được các chế độ độc tài lợi dụng)
  5. John Stuart Mill: “Nếu tất cả nhân loại trừ một người đều có cùng một ý kiến, và người đó có ý kiến đối lập, nhân loại sẽ không có nhiều quyền bắt im lặng người đó hơn người đó có quyền bắt im lặng nhân loại.” (Về tự do ngôn luận và tư tưởng)
  6. Fyodor Dostoevsky: “Người ta cần một người để thờ phượng, một người để cúi đầu.” (Phản ánh bản chất sùng bái cá nhân trong các chế độ độc tài)
  7. Albert Einstein: “Chủ nghĩa xã hội là một nỗ lực để vượt qua giai đoạn cướp bóc trong sự phát triển của loài người.” (Một cái nhìn có thiện cảm ban đầu)
  8. Carl Jung: “Nỗi sợ hãi lớn nhất của con người là bị buộc phải sống theo ý muốn của người khác.”
  9. Erich Fromm: “Tự do không chỉ là không có cái gì đó, mà còn là có cái gì đó.” (Tự do để làm gì?)
  10. Jean-Paul Sartre: “Con người bị kết án phải tự do.” (Mặc dù Sartre có thiện cảm với một số phong trào cộng sản, ông vẫn nhấn mạnh trách nhiệm cá nhân)
  11. Michel Foucault: “Quyền lực không chỉ đàn áp, nó còn sản xuất.” (Phân tích cách quyền lực định hình xã hội và tri thức)
  12. Noam Chomsky: “Chủ nghĩa xã hội không chết, nó chỉ bị bóp méo.” (Quan điểm rằng lý tưởng ban đầu đã bị biến chất)
  13. Pope John Paul II: “Chủ nghĩa cộng sản đã cướp đi quyền con người của những người có đức tin.”
  14. Mikhail Bakunin: “Tự do mà không có chủ nghĩa xã hội là đặc quyền và bất công; chủ nghĩa xã hội mà không có tự do là nô lệ và tàn bạo.” (Quan điểm của một nhà vô chính phủ)
  15. Emma Goldman: “Nếu cuộc cách mạng không thể nhảy múa, tôi không muốn tham gia vào nó.” (Phê phán sự cứng nhắc của các cuộc cách mạng)
  16. Gustav Le Bon: “Đám đông là một con quái vật vô lý, dễ bị kích động.” (Áp dụng cho cách các chế độ độc tài thao túng quần chúng)
  17. Hermann Göring: “Người ta có thể khiến người dân làm bất cứ điều gì bạn muốn chỉ bằng cách nói với họ rằng họ đang bị tấn công và tố cáo những người yêu hòa bình vì thiếu lòng yêu nước và đặt đất nước vào nguy hiểm.” (Cảnh báo về cách các chế độ sử dụng nỗi sợ hãi)
  18. Hannah Arendt: “Những tệ ác lớn nhất xảy ra không phải do những kẻ ác độc, mà do những người tầm thường.” (Về sự tuân thủ mù quáng)
  19. Eugen Weber: “Chủ nghĩa cộng sản đã cung cấp một câu trả lời đơn giản cho các câu hỏi phức tạp.”
  20. George Kennan: “Liên Xô không phải là một mối đe dọa quân sự đơn thuần, mà là một mối đe dọa ý thức hệ.”
  21. Mao Trạch Đông (câu nói khác): “Con người có thể chinh phục thiên nhiên.” (Phản ánh niềm tin vào khả năng của con người để định hình thế giới, đôi khi với chi phí lớn)
  22. Hồ Chí Minh (câu nói khác): “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người.” (Nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục và con người)
  23. Karl Marx (về tiền): “Tiền là kẻ trung gian phổ biến nhất giữa cuộc sống của con người.”
  24. Friedrich Engels (về nhà nước): “Chính phủ tốt nhất là chính phủ ít quản lý nhất.” (Phản ánh lý tưởng tự do)
  25. Vladimir Lenin (về đấu tranh): “Chúng ta sẽ đi bằng con đường khác.” (Lời khẳng định sự khác biệt với các phong trào xã hội chủ nghĩa khác)
  26. Rosa Luxemburg (về cách mạng): “Không có cách mạng mà không có cải cách.” (Quan điểm về sự cần thiết của sự thay đổi liên tục)
  27. Mao Trạch Đông (về chiến tranh du kích): “Địch tiến ta lùi, địch dừng ta quấy, địch mệt ta đánh, địch thoái ta truy.”
  28. Fidel Castro (về đế quốc): “Chúng ta sẽ tiếp tục chiến đấu chống lại chủ nghĩa đế quốc cho đến giây phút cuối cùng.”
  29. Joseph Stalin (về lòng trung thành): “Không có người bạn vĩnh viễn, không có kẻ thù vĩnh viễn, chỉ có lợi ích là vĩnh viễn.”
  30. Nikita Khrushchev (về chiến tranh lạnh): “Chúng ta sẽ chôn vùi các bạn.” (Một lời đe dọa trong bối cảnh chiến tranh lạnh)
  31. Leon Trotsky (về sự tha hóa): “Bất cứ khi nào chủ nghĩa Stalin thắng thế, nó đều làm tha hóa phong trào cộng sản.”
  32. Ho Chi Minh (về dân): “Dân là gốc của nước.”
  33. Mao Trạch Đông (về tự lực): “Tự lực cánh sinh.”
  34. Fidel Castro (về lịch sử): “Lịch sử sẽ tha thứ cho tôi.”
  35. Che Guevara: “Hãy cứng rắn nhưng đừng bao giờ mất đi sự dịu dàng.” (Một lý tưởng về chiến binh cách mạng)
  36. Vaclav Havel (về sự thật): “Sống trong sự thật.”
  37. Lech Wałęsa: “Không có tự do, không có đoàn kết.”
  38. George Soros: “Mục tiêu cuối cùng của một xã hội mở là để những người dân đưa ra quyết định của riêng họ.”
  39. Thomas Sowell: “Chủ nghĩa xã hội chỉ có hiệu quả ở hai nơi: trên trời và trong địa ngục.”
  40. Ayn Rand: “Chủ nghĩa tập thể là tôn giáo của những kẻ yếu đuối.”
  41. Milton Friedman: “Không có bữa ăn trưa nào là miễn phí.” (Phê phán chủ nghĩa xã hội và sự can thiệp của nhà nước)
  42. Ludwig von Mises (về quyền lực): “Quyền lực của chính phủ phải bị hạn chế, vì quyền lực có xu hướng làm hỏng.”
  43. Karl Popper (về khoa học): “Khoa học không bao giờ tuyên bố một chân lý tuyệt đối, nó chỉ tuyên bố sự đúng đắn tạm thời.” (Áp dụng cho tính giáo điều của ý thức hệ)
  44. Adam Michnik: “Chủ nghĩa cộng sản không thể bị cải cách, nó chỉ có thể bị lật đổ.”
  45. Joseph Brodsky: “Tyranny là sự vắng mặt của sự thay thế.”
  46. Andrei Sakharov: “Tự do tư tưởng là điều cần thiết để nhân loại tồn tại.”
  47. Elena Bonner: “Không có tự do, không có đạo đức.”
  48. Vaclav Havel (về sự vô nghĩa): “Sống là một sự kiện vô nghĩa.” (Phản ánh cảm giác mất phương hướng trong xã hội toàn trị)
  49. George Orwell (về ngôn ngữ): “Ngôn ngữ chính trị được thiết kế để làm cho lời nói dối nghe có vẻ thật.”
  50. Albert Camus (về nổi loạn): “Tôi nổi loạn, vậy tôi tồn tại.”

IX. Kết Luận

Những câu nói về cộng sản, dù đến từ những người ủng hộ nhiệt thành hay những nhà phê bình gay gắt, đều cung cấp những góc nhìn quý giá về một hệ tư tưởng phức tạp đã định hình dòng chảy lịch sử thế kỷ 20. Từ những lý tưởng về một xã hội công bằng, không giai cấp của Marx và Engels, qua những nỗ lực hiện thực hóa của các lãnh đạo cách mạng, đến những bi kịch về sự đàn áp và mất tự do được các nhà phê bình và nạn nhân phản ánh, mỗi câu nói đều là một mảnh ghép trong bức tranh toàn cảnh về chủ nghĩa cộng sản. Việc tìm hiểu và suy ngẫm về những quan điểm này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về quá khứ mà còn cung cấp những bài học sâu sắc về bản chất con người, quyền lực, và hành trình không ngừng của nhân loại trong việc tìm kiếm một xã hội tốt đẹp hơn.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ truongnguyenbinhkhiem.edu.vn với mục đích chia sẻ và tăng trải nghiệm khách hàng. Mọi ý kiến đóng góp xin vui lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 0000 hoặc email: hotro@truongnguyenbinhkhiem.edu.vn

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *