Những Câu Nói Của Cổ Nhân Trung Quốc: Kho Tàng Trí Tuệ Vượt Thời Gian

Chu Văn An

Nội dung bài viết

Từ ngàn xưa, văn hóa Trung Quốc đã sản sinh ra vô vàn bậc hiền triết với những tư tưởng sâu sắc, định hình nên nền văn minh phương Đông. Trong đó, những câu nói của cổ nhân Trung Quốc không chỉ là những dòng chữ đơn thuần mà là tinh hoa đúc kết từ hàng ngàn năm lịch sử, chiêm nghiệm về nhân sinh, đạo đức, triết lý sống. Những lời dạy này vẫn giữ nguyên giá trị cho đến tận ngày nay, trở thành kim chỉ nam cho nhiều thế hệ trên khắp thế giới. Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá kho tàng trí tuệ bất tận ấy, thấu hiểu ý nghĩa và cách áp dụng chúng vào đời sống hiện đại.

Ý Nghĩa Sâu Sắc Của Những Câu Nói Cổ Nhân Trung Quốc

Những câu nói của cổ nhân Trung Quốc không chỉ đơn thuần là những trích dẫn mà còn là những bài học cuộc sống, là hệ thống tư tưởng được hình thành và phát triển qua nhiều triều đại. Chúng phản ánh một cái nhìn toàn diện về con người, xã hội và vũ trụ, mang trong mình giá trị triết lý sâu sắc và tính ứng dụng thực tiễn cao. Khi nghiên cứu những lời dạy này, chúng ta không chỉ học hỏi được kiến thức mà còn rèn luyện được phẩm chất, mở rộng tầm nhìn và tìm thấy sự bình an trong tâm hồn.

Nền Tảng Triết Học Á Đông

Nền tảng triết học Á Đông, đặc biệt là Trung Quốc, được xây dựng trên các trường phái tư tưởng lớn như Nho giáo, Đạo giáo, Pháp gia và Mặc gia. Mỗi trường phái đều có những quan điểm độc đáo về cách thế giới vận hành, cách con người nên sống và cách cai trị đất nước. Nho giáo của Khổng Tử tập trung vào đạo đức, nhân nghĩa và lễ nghi, khuyến khích sự hài hòa trong xã hội. Đạo giáo của Lão Tử và Trang Tử đề cao sự thuận theo tự nhiên, sống vô vi và thoát khỏi ràng buộc của thế tục. Pháp gia chú trọng đến pháp luật nghiêm minh để duy trì trật tự xã hội. Chính từ những trường phái này mà những câu nói của cổ nhân Trung Quốc đã ra đời, mang trong mình hơi thở của các triết lý đó, tạo nên một hệ thống tư tưởng phong phú và đa dạng. Chúng không chỉ là những lời khuyên cá nhân mà còn là những nguyên tắc quản trị, đạo lý làm người được truyền từ đời này sang đời khác.

Bài Học Về Nhân Sinh Quan

Mỗi câu nói của cổ nhân thường chứa đựng một cái nhìn sâu sắc về nhân sinh quan – quan điểm về cuộc đời và ý nghĩa tồn tại của con người. Từ việc sống sao cho có đạo đức, có trách nhiệm với gia đình và xã hội, cho đến cách đối diện với thử thách, thành công hay thất bại. Các triết gia xưa đã chiêm nghiệm về vòng tuần hoàn sinh – lão – bệnh – tử, về lẽ được – mất, vinh – nhục, và đúc kết thành những lời khuyên giúp con người sống một cuộc đời ý nghĩa hơn. Chúng ta học được cách tự hoàn thiện bản thân, biết khiêm tốn, nhẫn nại, và đặc biệt là cách giữ vững phẩm giá trong mọi hoàn cảnh. Những bài học này giúp con người nhận thức rõ hơn về vị trí của mình trong vũ trụ, khuyến khích sống có mục đích và tránh xa những dục vọng tầm thường.

Giá Trị Vượt Thời Gian

Dù được nói ra cách đây hàng ngàn năm, những câu nói của cổ nhân Trung Quốc vẫn giữ nguyên giá trị và tính thời sự trong xã hội hiện đại. Điều này cho thấy tính phổ quát và sâu sắc của những triết lý mà chúng mang lại. Các vấn đề về đạo đức, công bằng, hạnh phúc, sự học, hay cách đối nhân xử thế không thay đổi nhiều qua các thời đại. Những lời dạy về sự kiên trì, lòng nhân ái, trí tuệ và sự khiêm tốn vẫn là những phẩm chất cần thiết để con người thành công và có một cuộc sống viên mãn. Trong một thế giới đầy biến động, những lời khuyên từ cổ nhân như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng, giúp chúng ta nhìn nhận lại những giá trị cốt lõi và tìm về sự tĩnh lặng trong tâm hồn. Chúng như những viên ngọc quý, càng mài dũa càng sáng, càng được trân trọng bởi sự trường tồn của nó.

Những Câu Nói Kinh Điển Về Đạo Đức và Lối Sống

Đạo đức và lối sống là hai khía cạnh cốt lõi trong triết lý của cổ nhân Trung Quốc, được thể hiện qua lời dạy của các bậc hiền triết như Khổng Tử, Lão Tử, Mạnh Tử, Trang Tử và Hàn Phi Tử. Mỗi người mang một phong cách và góc nhìn riêng, nhưng đều hướng đến việc xây dựng một xã hội tốt đẹp và một con người hoàn thiện.

Đức Khổng Tử: Khắc Ghi Về Nhân, Lễ, Nghĩa

Khổng Tử (551-479 TCN) là người sáng lập Nho giáo, một hệ thống tư tưởng đã ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa Trung Quốc và nhiều quốc gia Á Đông khác. Học thuyết của ông tập trung vào việc tu dưỡng bản thân, xây dựng đạo đức cá nhân và trách nhiệm xã hội, xoay quanh các khái niệm Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí, Tín.

Nhân (仁): Là lòng yêu thương con người, biết đồng cảm, vị tha. Khổng Tử nói: “Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân” (Điều gì mình không muốn thì đừng làm cho người khác). Đây là một lời nhắc nhở về sự đồng cảm và tôn trọng lẫn nhau trong mọi mối quan hệ. Một người có nhân là người luôn nghĩ cho người khác, không làm điều ác và luôn hướng đến điều thiện. Ông còn nhấn mạnh: “Nhân giả ái nhân” (Người nhân ái là người yêu thương người).
Lễ (禮): Là các quy tắc ứng xử, phép tắc, nghi lễ trong xã hội, giúp duy trì trật tự và sự hài hòa. Khổng Tử nói: “Phi lễ vật thị, phi lễ vật thính, phi lễ vật ngôn, phi lễ vật động” (Không phải lễ thì đừng nhìn, không phải lễ thì đừng nghe, không phải lễ thì đừng nói, không phải lễ thì đừng làm). Đây là lời khuyên về sự tiết chế và ý thức về hành vi của mình, đảm bảo mọi hành động đều phù hợp với chuẩn mực xã hội.
Nghĩa (義): Là sự công bằng, chính trực, làm điều phải. Khổng Tử dạy rằng: “Quân tử dụ ư nghĩa, tiểu nhân dụ ư lợi” (Người quân tử hiểu rõ điều nghĩa, kẻ tiểu nhân chỉ hiểu rõ điều lợi). Điều này khuyến khích con người hành động dựa trên đạo lý, không vì lợi ích cá nhân mà bất chấp lẽ phải.

Những câu nói tiêu biểu của Khổng Tử:

“Học nhi bất tư tắc võng, tư nhi bất học tắc đãi.” (Học mà không suy nghĩ thì sẽ mê muội, suy nghĩ mà không học thì sẽ mệt mỏi vô ích.)
“Tri chi vi tri chi, bất tri vi bất tri, thị tri dã.” (Biết thì nói là biết, không biết thì nói là không biết, đó mới là biết thực sự.)
“Quân tử thản đãng đãng, tiểu nhân trường thích thích.” (Người quân tử lòng dạ quang minh, kẻ tiểu nhân thì luôn lo lắng, thấp thỏm.)
“Nhân giả an nhân, tri giả lợi nhân.” (Người nhân thì yên vui trong điều nhân, người trí thì biết tận dụng điều nhân.)
“Phú nhi khả cầu dã, tuy chấp tiên chi sĩ, ngô diệc vi chi; bất khả cầu dã, tòng ngô sở hiếu.” (Giàu mà có thể cầu được, dù phải làm kẻ xách roi đánh xe, ta cũng làm; không thể cầu được, thì ta theo sở thích của ta.)
“Vi nhân do kỷ.” (Làm người là do chính mình.)
“Bất hoạn nhân chi bất kỷ tri, hoạn bất tri nhân dã.” (Chẳng lo người khác không biết mình, chỉ lo mình không biết người.)
“Ngô nhật tam tỉnh ngô thân: vi nhân mưu nhi bất trung hồ? Dữ bằng hữu giao nhi bất tín hồ? Truyền bất tập hồ?” (Mỗi ngày ta tự xét mình ba điều: làm việc cho người khác mà không hết lòng chăng? Giao tiếp với bạn bè mà không thành thật chăng? Những điều đã học có được ôn tập chăng?)
“Chính giả, chính dã.” (Chính trị là làm cho chính trực.)
“Dục tốc tắc bất đạt.” (Muốn nhanh thì không đạt được.)
“Đức bất cô, tất hữu lân.” (Người có đức không cô độc, tất sẽ có láng giềng.)
“Quân tử ưu đạo bất ưu bần.” (Người quân tử lo đạo lý chứ không lo nghèo khó.)
“Hữu bằng tự viễn phương lai, bất diệc lạc hồ?” (Có bạn từ phương xa tới, chẳng vui lắm sao?)
“Tứ hải chi nội, giai huynh đệ dã.” (Trong bốn biển, đều là anh em.)
“Tri mệnh giả bất lập nguy tường chi hạ.” (Người biết mệnh thì không đứng dưới bức tường nguy hiểm.)

Lão Tử: Triết Lý Vô Vi và Thuận Theo Tự Nhiên

Lão Tử, người sáng lập Đạo giáo, sống cùng thời hoặc trước Khổng Tử, chủ trương triết lý vô vi và thuận theo tự nhiên. Ông cho rằng con người nên sống hòa hợp với Đạo (quy luật tự nhiên của vũ trụ), tránh xa những dục vọng và danh lợi thế tục.

Vô Vi (無為): Không phải là không làm gì, mà là làm mọi việc một cách tự nhiên, không cố chấp, không can thiệp thái quá vào quy luật tự nhiên. Lão Tử nói: “Vô vi nhi vô bất vi” (Không làm gì mà không có gì không làm được). Điều này hàm ý rằng khi con người thuận theo tự nhiên, mọi việc sẽ tự nhiên thành.
Thuận Theo Tự Nhiên (自然): Là chấp nhận mọi sự vật, hiện tượng như vốn có, không cưỡng cầu hay chống lại. Lão Tử dạy rằng nước là biểu tượng của sự nhu hòa nhưng có thể xuyên đá, minh họa cho sức mạnh của sự mềm dẻo và linh hoạt.

Xem thêm Tổng hợp những câu nói toàn chữ T đầy tính thách thức và thú vị

Những câu nói tiêu biểu của Lão Tử:

“Đạo khả đạo, phi thường đạo.” (Đạo mà có thể nói ra được, thì không phải là đạo vĩnh cửu.)
“Thiên địa bất nhân, dĩ vạn vật vi sô cẩu; Thánh nhân bất nhân, dĩ bách tính vi sô cẩu.” (Trời đất vô tình, coi vạn vật như chó rơm; Thánh nhân vô tình, coi trăm họ như chó rơm.)
“Phúc họa tương y, họa phúc tương phục.” (Phúc họa nương tựa nhau, họa phúc chuyển hóa cho nhau.)
“Tri túc thường lạc.” (Biết đủ thì thường vui.)
“Thắng nhân giả hữu lực, tự thắng giả cường.” (Người thắng được kẻ khác là có sức mạnh, người thắng được chính mình là kiên cường.)
“Đại trí nhược ngu, đại xảo nhược拙.” (Trí lớn giống như ngu, khéo lớn giống như vụng về.)
“Giang hải sở dĩ năng vi bách cốc vương giả, dĩ kỳ thiện hạ chi.” (Sông biển sở dĩ làm vua trăm khe suối, là vì nó giỏi ở chỗ thấp.)
“Bất tranh chi đức.” (Đức hạnh của việc không tranh giành.)
“Thâm căn cố đế, trường sinh cửu thị chi đạo.” (Gốc rễ sâu bền, là đạo sống lâu dài.)
“Đa văn quảng thị.” (Nghe nhiều biết rộng.)
“Hậu kỳ thân nhi thân tiên, ngoại kỳ thân nhi thân tồn.” (Đặt thân mình ra sau mà thân mình lại ở trước, bỏ thân mình ra ngoài mà thân mình lại tồn tại.)
“Cương cường giả tử chi đồ, nhu nhược giả sinh chi đồ.” (Kẻ cứng mạnh là đồng bọn của cái chết, kẻ mềm yếu là đồng bọn của sự sống.)
“Trí giả bất ngôn, ngôn giả bất trí.” (Người trí không nói, người nói không trí.)
“Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh.” (Phẩm chất cao nhất giống như nước. Nước giỏi làm lợi cho vạn vật mà không tranh giành.)
“Thiên võng khôi khôi, sơ nhi bất lậu.” (Lưới trời lồng lộng, tuy thưa mà khó thoát.)

Mạnh Tử: Tầm Quan Trọng Của Nhân Tính Và Chính Nghĩa

Mạnh Tử (372-289 TCN) là học trò của Khổng Tử, người đã phát triển Nho giáo lên một tầm cao mới. Ông nổi tiếng với luận điểm “nhân chi sơ, tính bản thiện” (người ta sinh ra vốn có tính thiện), nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nuôi dưỡng và phát huy thiện tính trong con người.

Tính Bản Thiện: Mạnh Tử tin rằng con người sinh ra đã có bốn mầm mống của lòng nhân ái, chính nghĩa, lễ nghĩa và trí tuệ. Nhiệm vụ của mỗi người là phải vun đắp những mầm mống đó.
Chính Nghĩa (義): Mạnh Tử cũng rất coi trọng nghĩa, cho rằng nghĩa phải được đặt trên lợi. Ông dạy: “Đắc đạo đa trợ, thất đạo quả trợ” (Người có đạo thì được nhiều giúp đỡ, người mất đạo thì ít giúp đỡ).

Những câu nói tiêu biểu của Mạnh Tử:

“Thiên hạ hữu đạo tắc hiện, vô đạo tắc ẩn.” (Thiên hạ có đạo thì xuất hiện, không có đạo thì ẩn mình.)
“Phú quý bất năng dâm, bần tiện bất năng di, uy vũ bất năng khuất, thử chi vị đại trượng phu.” (Giàu sang không làm hư hỏng, nghèo hèn không làm thay đổi, uy vũ không làm khuất phục, đó gọi là đại trượng phu.)
“Dân vi quý, xã tắc thứ chi, quân vi khinh.” (Dân là quan trọng nhất, xã tắc thứ hai, vua là nhẹ nhất.)
“Sinh ư ưu hoạn, tử ư an lạc.” (Sống trong lo âu hoạn nạn, chết trong an nhàn sung sướng.)
“Hành hữu bất đắc, phản cầu chư kỷ.” (Làm việc gì không được thì quay lại tự xét mình.)
“Vô quân tử, mạc trị dã; vô tiểu nhân, mạc sử dã.” (Không có quân tử thì không ai cai trị; không có tiểu nhân thì không ai sai khiến.)
“Nghiêu Thuấn chi đạo, hiếu đễ nhi dĩ.” (Đạo của Nghiêu Thuấn, chỉ là hiếu thảo và thuận hòa.)
“Lão ngô lão dĩ cập nhân chi lão, ấu ngô ấu dĩ cập nhân chi ấu.” (Kính người già như kính người già của ta, thương trẻ nhỏ như thương trẻ nhỏ của ta.)
“Tự bạo giả bất khả dữ hữu ngôn dã; tự khí giả bất khả dữ hữu vi dã.” (Kẻ tự hủy hoại mình thì không thể nói chuyện với hắn; kẻ tự bỏ rơi mình thì không thể làm việc với hắn.)
“Ngô thiện dưỡng ngô hạo nhiên chi khí.” (Ta giỏi nuôi dưỡng cái khí hạo nhiên của ta.)

Trang Tử: Tự Do Tự Tại và Buông Bỏ Danh Lợi

Trang Tử (khoảng 369-286 TCN) là một trong những nhà tư tưởng lớn của Đạo giáo, cùng với Lão Tử. Triết lý của ông tập trung vào sự tự do tuyệt đối, buông bỏ mọi ràng buộc của thế tục, tìm kiếm sự hòa hợp với Đạo và sống một cuộc đời thảnh thơi, tự tại.

Tiêu Dao Du: Là trạng thái tinh thần tự do, thoát khỏi mọi giới hạn, không bị danh lợi, quyền lực hay những định kiến xã hội trói buộc.
Vạn Vật Bình Đẳng: Trang Tử tin rằng mọi sự vật đều có giá trị ngang nhau, không có sự phân biệt cao thấp. Mọi sự phân biệt đều do con người tạo ra.

Những câu nói tiêu biểu của Trang Tử:

“Cùng tắc độc thiện kỳ thân, đạt tắc kiêm thiện thiên hạ.” (Khi nghèo thì giữ gìn đạo đức bản thân, khi giàu sang thì giúp ích cho thiên hạ.)
“Đắc ý vong ngôn.” (Đắc ý thì quên lời.)
“Thiên địa dữ ngô tịnh sinh, vạn vật dữ ngô vi nhất.” (Trời đất cùng ta sinh ra, vạn vật cùng ta là một.)
“Tri giả bất ngôn, ngôn giả bất tri.” (Người biết thì không nói, người nói thì không biết.)
“Nhân sinh hữu nhai, tri vô nhai, dĩ hữu nhai tùy vô nhai, đãi dĩ!” (Đời người có hạn, tri thức là vô hạn, dùng cái có hạn đuổi theo cái vô hạn thì nguy mất!)
“Tướng phỏng dĩ tâm, phi dĩ ngôn dã.” (Gặp nhau bằng tâm, chứ không phải bằng lời nói.)
“Ngư nhân đắc ngư vong võng, thỏ nhân đắc thỏ vong la.” (Người bắt cá được cá thì quên cái lưới, người bắt thỏ được thỏ thì quên cái bẫy.)
“Dĩ đạo quan chi, vật vô quý tiện.” (Lấy Đạo mà nhìn, vạn vật không có quý tiện.)
“Dĩ thân quan chi, tự quý nhi tiện nhân.” (Lấy thân mà nhìn, tự quý mà khinh người.)
“Tâm như chỉ thủy.” (Tâm như nước lặng.)

Hàn Phi Tử: Pháp Trị Và Quyền Lực

Hàn Phi Tử (khoảng 280-233 TCN) là đại diện tiêu biểu của trường phái Pháp gia, một triết học hoàn toàn khác biệt với Nho giáo và Đạo giáo. Ông chủ trương dùng pháp luật nghiêm minh, quyền lực tập trung và thuật trị nước để cai trị dân. Triết lý của ông sau này được Tần Thủy Hoàng áp dụng để thống nhất Trung Quốc.

Pháp (法): Pháp luật phải công bằng, minh bạch và áp dụng cho tất cả mọi người, không phân biệt giai cấp.
Thuật (術): Là các phương pháp, kỹ thuật mà người cai trị sử dụng để kiểm soát quan lại và dân chúng.
Thế (勢): Là quyền lực tối cao của người cai trị, phải được giữ vững và không thể chia sẻ.

Những câu nói tiêu biểu của Hàn Phi Tử:

“Thế lợi chi sở tụ, nhân tắc dĩ chi.” (Chỗ nào có quyền thế và lợi ích, người ta sẽ đến đó.)
“Quân vô thuật tắc loạn, thần vô pháp tắc tiệt.” (Vua không có thuật trị nước thì loạn, bề tôi không có pháp luật thì chết.)
“Pháp bất a quý.” (Pháp luật không thiên vị người giàu sang.)
“Tín nhi bất dụng, dụng nhi bất tín.” (Tin mà không dùng, dùng mà không tin.)
“Pháp trị chi đạo, bất tại nhân nghĩa, nhi tại hình danh.” (Đạo trị nước bằng pháp luật, không ở nhân nghĩa, mà ở hình phạt và danh vị.)
“Bách tính chi sự, dục nhi bất đắc giả đa.” (Việc của trăm họ, muốn mà không được thì nhiều.)
“Thân bất tự ái, thùy ái chi?” (Thân mình không tự yêu, ai yêu đây?)
“Đại hành bất cố tế, đại lễ bất từ tiểu.” (Làm việc lớn không câu nệ điều nhỏ, làm lễ lớn không từ bỏ điều nhỏ.)
“Trị loạn giả, quân chi quyền dã.” (Trị loạn là quyền của vua.)
“Pháp giả, thiên hạ chi đại công khí dã.” (Pháp luật là khí cụ công bằng lớn nhất của thiên hạ.)

Những Câu Nói Về Trí Tuệ và Học Thức

Trí tuệ và học thức luôn được cổ nhân Trung Quốc coi trọng, coi đó là con đường để con người phát triển bản thân, hiểu rõ thế giới và đóng góp cho xã hội.

Khuyến Học Và Tầm Nhìn

Việc học không chỉ là tiếp thu kiến thức mà còn là quá trình rèn luyện tư duy, mở rộng tầm nhìn. Những câu nói của cổ nhân Trung Quốc về sự học luôn khuyến khích con người không ngừng tìm tòi, học hỏi suốt đời. Học là để biết, để hiểu, để hành động đúng đắn.

“Bất tích cự bộ, vô dĩ chí thiên lý; bất tích tiểu lưu, vô dĩ thành giang hải.” (Không tích lũy từng bước lớn, không thể đi ngàn dặm; không tích lũy từng dòng nhỏ, không thể thành sông biển.) – Tuân Tử
“Văn dĩ tải Đạo.” (Văn chương để chở Đạo.) – Hàn Dũ
“Bất độc Thi, vô dĩ ngôn.” (Không đọc Kinh Thi, không thể nói chuyện.) – Khổng Tử
“Bất sơn bất thủy, bất hữu dã.” (Không có núi không có sông, không phải là có.) – Chu Hi
“Hữu giáo vô loại.” (Có dạy dỗ thì không phân biệt đối xử.) – Khổng Tử
“Nhân vô viễn lự, tất hữu cận ưu.” (Người không lo xa, ắt có cái lo gần.) – Khổng Tử
“Tri giả lạc thủy, nhân giả lạc sơn.” (Người trí vui với nước, người nhân vui với núi.) – Khổng Tử
“Tắc hữu sở đắc, bất tắc vô sở đắc.” (Có học thì có được, không học thì không được gì.) – Chu Hi
“Cần vi công, hí vi nôn.” (Cần cù là công đức, lười biếng là tội lỗi.) – Thuyết Kinh
“Nhất nhật bất độc thư, ngôn ngữ vô vị.” (Một ngày không đọc sách, lời nói sẽ vô vị.) – Khổng Tử
“Thất bại là mẹ thành công.” (Thất bại nãi thành công chi mẫu.)
“Bất đáo Hoàng Hà tâm bất tử.” (Chưa đến Hoàng Hà thì lòng chưa chết.) – Ý nói chưa đến đường cùng thì chưa từ bỏ hy vọng.
“Phú bất tam đại.” (Giàu không quá ba đời.)
“Nhân sinh tự cổ thùy vô tử, lưu thủ đan tâm chiếu hãn thanh.” (Đời người xưa nay ai tránh khỏi cái chết, hãy để lòng trung thành rực sáng sử xanh.) – Văn Thiên Tường
“Thâm tàng nhược hư, đại trí nhược ngu.” (Giấu sâu như không có gì, trí lớn như ngu.)

Xem thêm Tổng Hợp Những Câu Nói Mùng 1 Tết Cha Hay Nhất, Ý Nghĩa Nhất

Sự Học Là Vô Biên

Kiến thức là vô tận, và việc học hỏi là một hành trình không ngừng nghỉ. Những câu nói của cổ nhân Trung Quốc về sự học nhấn mạnh rằng con người không bao giờ nên tự mãn với những gì mình đã biết, mà phải luôn giữ tinh thần cầu thị.

“Thượng trí bất tranh, cố vô vưu.” (Trí tuệ bậc trên không tranh giành, nên không có lỗi lầm.) – Lão Tử
“Độc thư vạn quyển, hạ bút như thần.” (Đọc vạn quyển sách, viết ra như thần.)
“Bất phẫn bất khởi, bất phỉ bất phát.” (Không bực bội thì không khơi gợi, không nôn nao thì không phát huy.) – Khổng Tử
“Tri nan hành dị.” (Biết thì khó, làm thì dễ.) – Tôn Trường Cao Bá Quát (tư tưởng hiện đại nhưng dựa trên cổ nhân)
“Tri kỳ bất khả nhi vi chi.” (Biết điều không thể mà vẫn làm.) – Khổng Tử
“Tùy ngộ nhi an.” (Gặp đâu an đó.)
“Hữu tâm trồng hoa hoa chẳng nở, vô ý cắm liễu liễu lại xanh.”
“Thụ nhân dĩ ngư, bất như thụ nhân dĩ ngư pháp.” (Cho người cá không bằng cho người cách bắt cá.)
“Văn võ song toàn.” (Văn võ đều tài giỏi.)
“Tri mệnh tri nhân.” (Biết mệnh trời, biết người.)
“Học hải vô nhai.” (Biển học không bờ.)
“Cần tắc năng, thông tắc đạt.” (Cần cù thì có thể, thông minh thì đạt được.)
“Bất nhập hổ huyệt, an đắc hổ tử.” (Không vào hang cọp, làm sao bắt được cọp con.)
“Bách văn bất như nhất kiến.” (Trăm nghe không bằng một thấy.)
“Tâm trí viễn đại.” (Tâm trí rộng lớn.)

Những Câu Nói Về Tình Yêu, Gia Đình Và Quan Hệ Xã Hội

Gia đình và quan hệ xã hội là nền tảng của một xã hội ổn định và phát triển. Những câu nói của cổ nhân Trung Quốc thường đề cao tình cảm gia đình, lòng hiếu thảo và cách đối xử với mọi người xung quanh.

Giá Trị Của Tình Thân

Gia đình là tế bào của xã hội, là nơi con người được sinh ra và lớn lên. Tình thân, đặc biệt là tình cảm giữa cha mẹ và con cái, anh chị em, luôn được đề cao trong các triết lý cổ xưa.

“Bách thiện hiếu vi tiên.” (Trong trăm điều thiện, hiếu đứng đầu.)
“Phụ mẫu tại, bất viễn du; du tất hữu phương.” (Cha mẹ còn sống, không đi chơi xa; nếu đi, phải có phương hướng rõ ràng.) – Khổng Tử
“Gia hòa vạn sự hưng.” (Gia đình hòa thuận thì vạn sự hưng thịnh.)
“Huynh đệ như thủ túc.” (Anh em như tay chân.)
“Con hơn cha là nhà có phúc.”
“Ân sinh nghĩa, nghĩa sinh lễ.” (Ân nghĩa sinh ra lẽ phải, lẽ phải sinh ra lễ nghi.)
“Nhân chi sơ, tính bản thiện.” (Người ta khi mới sinh ra, tính vốn thiện lành.) – Tam Tự Kinh
“Phụ tử tương truyền, huynh đệ tương kế.” (Cha truyền con nối, anh em tiếp nối.)
“Nhất nhật vi sư, chung thân vi phụ.” (Một ngày là thầy, suốt đời là cha.)
“Hiếu vi đức chi bản.” (Hiếu là gốc của đạo đức.)

Đạo Lý Vợ Chồng, Con Cái

Mối quan hệ vợ chồng được coi là sự kết hợp của âm và dương, cần sự hòa hợp và tôn trọng lẫn nhau. Việc nuôi dạy con cái cũng được xem là trách nhiệm lớn lao, cần sự giáo dục đúng đắn từ tấm bé.

“Phu xướng phụ tùy.” (Chồng xướng vợ theo.)
“Bách niên giai lão.” (Trăm năm bạc đầu.)
“Đồng cam cộng khổ.” (Cùng chung ngọt bùi cay đắng.)
“Tương kính như tân.” (Kính trọng nhau như khách.)
“Dưỡng dục chi ân.” (Ơn dưỡng dục.)
“Dạy con từ thuở còn thơ.”
“Tiên học lễ, hậu học văn.” (Trước học lễ nghĩa, sau học văn chương.)
“Đức dục trí thể.” (Đức dục, trí dục, thể dục.)
“Từ phụ hiếu tử.” (Cha từ con hiếu.)
“Mẫu từ tử hiếu.” (Mẹ hiền con hiếu.)
“Thê hiền phu họa thiểu.” (Vợ hiền chồng ít tai họa.)
“Phu thê tương đắc.” (Vợ chồng tương đắc.)
“Gia giáo nghiêm minh.” (Gia giáo nghiêm minh.)
“Con nhà tông không giống lông cũng giống cánh.”
“Tử vi phụ ẩn, phụ vi tử ẩn.” (Con che giấu cho cha, cha che giấu cho con.)

Xử Thế Với Bằng Hữu

Tình bạn cũng là một giá trị quan trọng, được cổ nhân đề cao. Tình bạn chân chính là sự tin cậy, giúp đỡ lẫn nhau và cùng tiến bộ. Trường Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng luôn trân trọng những giá trị về tình bằng hữu, sự gắn kết giữa con người qua những chia sẻ chân thành.

“Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.”
“Kết giao phải chọn bạn.”
“Nhân bất tri kỷ, bất khả vi hữu.” (Người không hiểu mình, không thể làm bạn.)
“Bạn bè là tài sản vô giá.”
“Phú quý bất khả dữ tương chi, bần tiện bất khả dữ tương vong.” (Giàu sang không thể bỏ bạn, nghèo hèn không thể quên bạn.)
“Quân tử chi giao đạm như thủy, tiểu nhân chi giao cam như lễ.” (Tình bạn của người quân tử thanh đạm như nước, tình bạn của kẻ tiểu nhân ngọt ngào như rượu.) – Trang Tử
“Đắc nhất tri kỷ, thiên kim bất hoán.” (Được một người tri kỷ, ngàn vàng không đổi.)
“Bằng hữu như thủ túc, thê tử như y phục.” (Bạn bè như tay chân, vợ con như áo mặc.)
“Tứ hải giai huynh đệ.” (Bốn biển đều là anh em.) – Khổng Tử
“Đồng bệnh tương liên.” (Cùng bệnh thì thương nhau.)
“Hoạn nạn kiến chân tình.” (Hoạn nạn thấy chân tình.)
“Tri âm tri kỷ.” (Hiểu biết nhau, hiểu lòng nhau.)
“Giao bằng kết hữu.” (Kết giao bạn bè.)
“Thâm giao thiển xuất.” (Giao tình sâu sắc, ra đi nhẹ nhàng.)
“Thiên kim nan mãi nhất tri âm.” (Ngàn vàng khó mua được một người tri âm.)

Những Câu Nói Về Sự Kiên Trì, Nghị Lực Và Khát Vọng

Trên con đường chinh phục ước mơ và đối mặt với thử thách, sự kiên trì, nghị lực và khát vọng là những yếu tố không thể thiếu. Những câu nói của cổ nhân Trung Quốc là nguồn cảm hứng bất tận để con người vượt lên chính mình.

Vượt Qua Khó Khăn

Cuộc sống không tránh khỏi những lúc gian nan, thử thách. Lời dạy của cổ nhân khuyến khích chúng ta giữ vững tinh thần, không nản lòng trước mọi chông gai.

“Thiên hàng đại nhiệm ư tư nhân dã, tất tiên khổ kỳ tâm chí, lao kỳ cân cốt, nga kỳ thể phu, không phạp kỳ thân, hành phất loạn kỳ sở vi, sở dĩ động tâm nhẫn tính, tăng ích kỳ sở bất năng.” (Trời muốn giao việc lớn cho người nào, ắt trước hết làm cho ý chí người đó đau khổ, gân cốt người đó mệt nhọc, thân thể người đó đói khát, làm cho người đó cùng quẫn, làm việc gì cũng không thuận lợi để lay động tâm trí, rèn luyện tính tình, tăng thêm những điều mà người đó chưa thể làm được.) – Mạnh Tử
“Có công mài sắt có ngày nên kim.”
“Không thử thách làm sao biết tài năng?”
“Thắng không kiêu, bại không nản.”
“Cùng tắc biến, biến tắc thông.” (Cùng đường thì biến đổi, biến đổi thì thông suốt.)
“Vô nan sự, chỉ phạ hữu tâm nhân.” (Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền.)
“Bất kinh phong sương, nan kiến kiên cường.” (Không trải qua gió sương, khó thấy được sự kiên cường.)
“Nhân định thắng thiên.” (Sức người thắng trời.)
“Cố gắng đến cùng.”
“Đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã.”
“Kiên trì là chìa khóa thành công.”
“Khó khăn là nấc thang đi lên.”
“Thử thách là cơ hội để trưởng thành.”
“Người có chí ắt làm nên việc.”
“Núi cao ắt có đường lên.”

Tầm Quan Trọng Của Chí Hướng

Có chí hướng, mục tiêu rõ ràng là điều kiện tiên quyết để đạt được thành công. Cổ nhân Trung Quốc luôn khuyến khích con người đặt ra những lý tưởng cao đẹp và nỗ lực hết mình để thực hiện.

“Quân tử viễn báo.” (Người quân tử nghĩ xa.)
“Chí tại thiên lý.” (Chí hướng vươn xa ngàn dặm.)
“Hạc lập kê quần.” (Hạc đứng giữa bầy gà.) – Ý nói tài năng xuất chúng.
“Đại trượng phu đầu đội trời, chân đạp đất.”
“Lập chí đoan chính.” (Lập chí đoan chính.)
“Công thành danh toại.” (Công danh thành toại.)
“Đăng phong tạo cực.” (Lên đến đỉnh cao nhất.)
“Tiến thoái lưỡng nan.” (Tiến lùi đều khó.)
“Cảm tử đội.” (Đội cảm tử.)
“Ưng hùng xuất thiếu niên.” (Anh hùng xuất thân từ thiếu niên.)
“Bách chiến bách thắng.” (Trăm trận trăm thắng.)
“Phấn đấu không ngừng.”
“Đừng bao giờ từ bỏ ước mơ.”
“Cá chép hóa rồng.”
“Có chí thì nên.”

Những Câu Nói Về Chính Trị, Quốc Gia Và Hưng Vong

Các triết gia Trung Quốc cổ đại cũng dành nhiều tâm sức để chiêm nghiệm về nghệ thuật trị quốc, sự thịnh suy của một quốc gia và vai trò của người cai trị. Những câu nói của cổ nhân Trung Quốc trong lĩnh vực này thường chứa đựng những bài học sâu sắc về lãnh đạo và quản lý.

Trị Quốc An Dân

Để một quốc gia vững mạnh, người cai trị cần phải có đức, có tài, biết lắng nghe dân và đặt lợi ích của dân lên hàng đầu.

“Dân vi quý, xã tắc thứ chi, quân vi khinh.” (Dân là quý nhất, đất nước thứ hai, vua là nhẹ nhất.) – Mạnh Tử
“Thuận theo ý dân thì sống, trái ý dân thì chết.”
“Đức trị là gốc, pháp trị là ngọn.”
“Quân vương trị quốc không thể thiếu hiền tài.”
“Nước mạnh nhờ dân, dân giàu nước mạnh.”
“An dân, phú quốc.” (Yên dân, giàu nước.)
“Thân dân như tử.” (Yêu dân như con.)
“Kiểm điểm thân mình, trị an thiên hạ.”
“Trị loạn giả, quân chi quyền dã.” (Trị loạn là quyền của vua.) – Hàn Phi Tử
“Thiên hạ đại đồng.” (Thiên hạ hòa hợp, một nhà.)
“Đạo đức bất đủ, bất túc dĩ trị quốc.” (Đạo đức không đủ, không đủ để trị quốc.)
“Chính giả, chính dã.” (Chính trị là làm cho chính trực.) – Khổng Tử
“Pháp bất a quý.” (Pháp luật không thiên vị kẻ giàu sang.) – Hàn Phi Tử
“Bách tính chi sự, dục nhi bất đắc giả đa.” (Việc của trăm họ, muốn mà không được thì nhiều.) – Hàn Phi Tử
“Người hiền ra giúp nước.”

Binh Pháp Và Mưu Lược (Tôn Tử)

Tôn Tử, với tác phẩm “Binh Pháp Tôn Tử”, đã đưa ra những chiến lược quân sự và mưu lược sâu sắc, không chỉ áp dụng trong chiến tranh mà còn trong kinh doanh và cuộc sống.

“Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng.” (Tri bỉ tri kỷ, bách chiến bách thắng.) – Tôn Tử
“Binh giả, quỷ đạo dã.” (Binh pháp là đường của quỷ.) – Tôn Tử
“Không đánh mà thắng, đó là thượng sách.” (Bất chiến nhi khuất nhân chi binh, thiện chi thiện giả dã.) – Tôn Tử
“Đánh vào chỗ không phòng bị, xuất hiện ở chỗ không ngờ tới.” – Tôn Tử
“Khí thế như chẻ tre.”
“Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên.” (Mưu việc do người, thành việc do trời.)
“Dụng nhân như dụng mộc.” (Dùng người như dùng gỗ.)
“Thân binh tất thắng.” (Đích thân ra trận ắt thắng.)
“Vô công bất thụ lộc.” (Không có công thì không hưởng lộc.)
“Thừa thắng xông lên.”
“Phản khách vi chủ.” (Biến khách thành chủ.)
“Giả hổ lộng uy.” (Mượn oai hùm.)
“Kế hiểm cẩm nang.” (Kế sách hiểm độc trong túi gấm.)
“Dĩ dật đãi lao.” (Lấy nhàn đợi mệt.)
“Đánh địch như vỡ ống.”

Xem thêm Những câu nói hay của người xưa về cuộc sống: Chiêm nghiệm và bài học

Ảnh Hưởng Của Những Câu Nói Cổ Nhân Đến Đời Sống Hiện Đại

Những câu nói của cổ nhân Trung Quốc không chỉ là di sản văn hóa mà còn là nguồn cảm hứng, định hướng cho cuộc sống hiện đại. Chúng giúp con người đối diện với những vấn đề của thời đại mới bằng một cái nhìn sâu sắc và có chiều sâu lịch sử.

Từ Triết Lý Đến Ứng Dụng Thực Tiễn

Các triết lý của Khổng Tử về đạo đức, của Lão Tử về sự hài hòa tự nhiên hay của Tôn Tử về chiến lược, vẫn được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Trong kinh doanh, “biết người biết ta” của Tôn Tử là nguyên tắc cơ bản để xây dựng chiến lược cạnh tranh hiệu quả. Trong quản lý, tư tưởng “dân vi quý” của Mạnh Tử nhắc nhở các nhà lãnh đạo phải lấy dân làm gốc. Trong giáo dục, “học nhi bất tư tắc võng” của Khổng Tử khuyến khích tư duy phản biện. Những lời dạy này không chỉ là lý thuyết khô khan mà đã thấm nhuần vào văn hóa và hành động của con người, tạo nên những giá trị bền vững.

Nguồn Cảm Hứng Bất Tận Cho Thế Hệ Sau

Ngày nay, khi con người phải đối mặt với áp lực công việc, sự phức tạp của các mối quan hệ xã hội và tốc độ phát triển chóng mặt của công nghệ, những câu nói của cổ nhân Trung Quốc lại càng trở nên quý giá. Chúng mang đến sự tĩnh lặng, lời khuyên chân thành và một góc nhìn khác về hạnh phúc và thành công. Mỗi khi tìm thấy một câu nói phù hợp với hoàn cảnh của mình, chúng ta như được tiếp thêm sức mạnh, tìm thấy lối thoát hoặc đơn giản là một lời an ủi. Những giá trị về đạo đức, lòng nhân ái, sự kiên trì và trí tuệ được truyền tải qua những lời dạy này sẽ mãi là nguồn cảm hứng bất tận, dẫn lối cho thế hệ mai sau trên hành trình tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống.

Và để không bỏ lỡ những bài học quý giá, những câu nói truyền cảm hứng hay các status ý nghĩa, đừng quên ghé thăm Trường Nguyễn Bỉnh Khiêm, nơi bạn có thể tìm thấy nhiều nội dung phong phú để làm giàu thêm tâm hồn và kiến thức của mình.

200 Status Mẫu Từ Những Câu Nói Của Cổ Nhân Trung Quốc

Dưới đây là 200 status mẫu, được đúc kết từ những câu nói của cổ nhân Trung Quốc, mang đậm triết lý và giá trị nhân văn, có thể dùng để suy ngẫm hoặc chia sẻ:

Học mà không suy nghĩ thì mê muội.
Biết thì nói là biết, không biết thì nói là không biết.
Quân tử lòng dạ quang minh.
Người nhân ái là người yêu thương người.
Điều mình không muốn thì đừng làm cho người khác.
Muốn nhanh thì không đạt được.
Đức không cô độc, tất có láng giềng.
Chẳng lo người khác không biết mình, chỉ lo mình không biết người.
Mỗi ngày ta tự xét mình ba điều.
Sống trong lo âu hoạn nạn, chết trong an nhàn sung sướng.
Đạo mà có thể nói ra được, thì không phải là đạo vĩnh cửu.
Trời đất vô tình, coi vạn vật như chó rơm.
Phúc họa nương tựa nhau.
Biết đủ thì thường vui.
Thắng được kẻ khác là có sức mạnh, thắng được chính mình là kiên cường.
Trí lớn giống như ngu.
Sông biển làm vua trăm suối vì giỏi ở chỗ thấp.
Không làm gì mà không có gì không làm được.
Lưới trời lồng lộng, tuy thưa mà khó thoát.
Phẩm chất cao nhất giống như nước.
Giàu sang không làm hư hỏng, nghèo hèn không làm thay đổi.
Dân là quan trọng nhất, xã tắc thứ hai, vua là nhẹ nhất.
Làm việc gì không được thì quay lại tự xét mình.
Kẻ tự hủy hoại mình thì không thể nói chuyện.
Người có chí ắt làm nên việc.
Dùng cái có hạn đuổi theo cái vô hạn thì nguy mất!
Gặp nhau bằng tâm, không phải bằng lời nói.
Người bắt cá được cá thì quên cái lưới.
Lấy Đạo mà nhìn, vạn vật không có quý tiện.
Tâm như nước lặng.
Pháp luật không thiên vị người giàu sang.
Vua không có thuật trị nước thì loạn.
Tin mà không dùng, dùng mà không tin.
Chỗ nào có quyền thế và lợi ích, người ta sẽ đến đó.
Pháp luật là khí cụ công bằng lớn nhất của thiên hạ.
Không tích lũy từng bước, không thể đi ngàn dặm.
Văn chương để chở Đạo.
Có dạy dỗ thì không phân biệt đối xử.
Người không lo xa, ắt có cái lo gần.
Tri giả lạc thủy, nhân giả lạc sơn.
Có học thì có được, không học thì không được gì.
Cần cù là công đức, lười biếng là tội lỗi.
Một ngày không đọc sách, lời nói sẽ vô vị.
Thất bại là mẹ thành công.
Chưa đến Hoàng Hà thì lòng chưa chết.
Giàu không quá ba đời.
Người biết mệnh thì không đứng dưới bức tường nguy hiểm.
Thâm tàng nhược hư, đại trí nhược ngu.
Độc vạn quyển sách, viết ra như thần.
Không bực bội thì không khơi gợi.
Biết thì khó, làm thì dễ.
Biết điều không thể mà vẫn làm.
Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
Kết giao phải chọn bạn.
Người không hiểu mình, không thể làm bạn.
Bạn bè là tài sản vô giá.
Giàu sang không thể bỏ bạn, nghèo hèn không thể quên bạn.
Tình bạn của quân tử thanh đạm như nước.
Được một người tri kỷ, ngàn vàng không đổi.
Bốn biển đều là anh em.
Hoạn nạn thấy chân tình.
Thiên hạ có đạo thì xuất hiện, không có đạo thì ẩn mình.
Lão ngô lão dĩ cập nhân chi lão, ấu ngô ấu dĩ cập nhân chi ấu.
Ta giỏi nuôi dưỡng cái khí hạo nhiên của ta.
Cuộc sống như một giấc mộng.
Đại trí nhược ngu.
Thiên địa cùng ta sinh ra, vạn vật cùng ta là một.
Người biết thì không nói, người nói thì không biết.
Nhân sinh hữu nhai, tri vô nhai.
Ngư nhân đắc ngư vong võng.
Dĩ đạo quan chi, vật vô quý tiện.
Dĩ thân quan chi, tự quý nhi tiện nhân.
Quân vô thuật tắc loạn, thần vô pháp tắc tiệt.
Pháp bất a quý.
Pháp trị chi đạo, bất tại nhân nghĩa, nhi tại hình danh.
Bách tính chi sự, dục nhi bất đắc giả đa.
Thân bất tự ái, thùy ái chi?
Đại hành bất cố tế, đại lễ bất từ tiểu.
Trị loạn giả, quân chi quyền dã.
Thiên hạ chi đại công khí dã.
Bách thiện hiếu vi tiên.
Gia hòa vạn sự hưng.
Huynh đệ như thủ túc.
Cha mẹ còn sống, không đi chơi xa.
Con hơn cha là nhà có phúc.
Phu xướng phụ tùy.
Bách niên giai lão.
Đồng cam cộng khổ.
Tương kính như tân.
Dạy con từ thuở còn thơ.
Tiên học lễ, hậu học văn.
Đức dục trí thể.
Từ phụ hiếu tử.
Mẫu từ tử hiếu.
Thê hiền phu họa thiểu.
Phu thê tương đắc.
Gia giáo nghiêm minh.
Tử vi phụ ẩn, phụ vi tử ẩn.
Bất phẫn bất khởi, bất phỉ bất phát.
Tùy ngộ nhi an.
Hữu tâm trồng hoa hoa chẳng nở, vô ý cắm liễu liễu lại xanh.
Thụ nhân dĩ ngư, bất như thụ nhân dĩ ngư pháp.
Văn võ song toàn.
Tri mệnh tri nhân.
Học hải vô nhai.
Cần tắc năng, thông tắc đạt.
Bất nhập hổ huyệt, an đắc hổ tử.
Bách văn bất như nhất kiến.
Tâm trí viễn đại.
Thiên hạ hữu đạo tắc hiện, vô đạo tắc ẩn.
Quân tử thản đãng đãng, tiểu nhân trường thích thích.
Nhân giả an nhân, tri giả lợi nhân.
Vi nhân do kỷ.
Chính giả, chính dã.
Thiên địa bất nhân, dĩ vạn vật vi sô cẩu.
Hậu kỳ thân nhi thân tiên, ngoại kỳ thân nhi thân tồn.
Cương cường giả tử chi đồ, nhu nhược giả sinh chi đồ.
Trí giả bất ngôn, ngôn giả bất trí.
Thiên hạ chi đại công khí dã.
Bất tích cự bộ, vô dĩ chí thiên lý.
Thượng trí bất tranh, cố vô vưu.
Bất độc Thi, vô dĩ ngôn.
Bất sơn bất thủy, bất hữu dã.
Tắc hữu sở đắc, bất tắc vô sở đắc.
Phú quý bất năng dâm, bần tiện bất năng di, uy vũ bất năng khuất.
Nghiêu Thuấn chi đạo, hiếu đễ nhi dĩ.
Ngô thiện dưỡng ngô hạo nhiên chi khí.
Cùng tắc độc thiện kỳ thân, đạt tắc kiêm thiện thiên hạ.
Đắc ý vong ngôn.
Tướng phỏng dĩ tâm, phi dĩ ngôn dã.
Ngư nhân đắc ngư vong võng, thỏ nhân đắc thỏ vong la.
Thế lợi chi sở tụ, nhân tắc dĩ chi.
Thân bất tự ái, thùy ái chi?
Binh giả, quỷ đạo dã.
Không đánh mà thắng, đó là thượng sách.
Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng.
Đánh vào chỗ không phòng bị.
Khí thế như chẻ tre.
Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên.
Dụng nhân như dụng mộc.
Thân binh tất thắng.
Vô công bất thụ lộc.
Thừa thắng xông lên.
Phản khách vi chủ.
Giả hổ lộng uy.
Kế hiểm cẩm nang.
Dĩ dật đãi lao.
Đánh địch như vỡ ống.
Bất kinh phong sương, nan kiến kiên cường.
Núi cao ắt có đường lên.
Có công mài sắt có ngày nên kim.
Không thử thách làm sao biết tài năng?
Thắng không kiêu, bại không nản.
Cùng tắc biến, biến tắc thông.
Vô nan sự, chỉ phạ hữu tâm nhân.
Kiên trì là chìa khóa thành công.
Khó khăn là nấc thang đi lên.
Thử thách là cơ hội để trưởng thành.
Đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã.
Quân tử viễn báo.
Chí tại thiên lý.
Hạc lập kê quần.
Đại trượng phu đầu đội trời, chân đạp đất.
Lập chí đoan chính.
Công thành danh toại.
Đăng phong tạo cực.
Tiến thoái lưỡng nan.
Cảm tử đội.
Ưng hùng xuất thiếu niên.
Bách chiến bách thắng.
Phấn đấu không ngừng.
Đừng bao giờ từ bỏ ước mơ.
Cá chép hóa rồng.
An dân, phú quốc.
Thân dân như tử.
Kiểm điểm thân mình, trị an thiên hạ.
Thiên hạ đại đồng.
Đức trị là gốc, pháp trị là ngọn.
Nước mạnh nhờ dân, dân giàu nước mạnh.
Người hiền ra giúp nước.
Thuận theo ý dân thì sống, trái ý dân thì chết.
Quân vương trị quốc không thể thiếu hiền tài.
Đạo đức bất đủ, bất túc dĩ trị quốc.
Bách tính chi sự, dục nhi bất đắc giả đa.
Con nhà tông không giống lông cũng giống cánh.
Ân sinh nghĩa, nghĩa sinh lễ.
Hiếu vi đức chi bản.
Thiên hàng đại nhiệm ư tư nhân dã, tất tiên khổ kỳ tâm chí.
Người có đạo thì được nhiều giúp đỡ.
Thượng thiện nhược thủy.
Tri túc thường lạc.
Lão ngô lão dĩ cập nhân chi lão.
Đồng bệnh tương liên.
Tri âm tri kỷ.
Giao bằng kết hữu.
Thâm giao thiển xuất.
Thiên kim nan mãi nhất tri âm.
Mạnh Tử: “Tự bạo giả bất khả dữ hữu ngôn dã.”
Trang Tử: “Đắc ý vong ngôn.”
Khổng Tử: “Hữu bằng tự viễn phương lai, bất diệc lạc hồ?”

Kết Luận

Những câu nói của cổ nhân Trung Quốc là một kho tàng trí tuệ vô giá, chứa đựng những bài học sâu sắc về đạo đức, triết lý sống, cách đối nhân xử thế và nghệ thuật trị quốc. Dù thời gian có trôi qua bao nhiêu, những lời dạy này vẫn giữ nguyên giá trị, là kim chỉ nam cho con người tìm thấy sự bình an, hạnh phúc và thành công. Việc học hỏi và áp dụng những tinh hoa này vào đời sống không chỉ giúp chúng ta hoàn thiện bản thân mà còn góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Hãy trân trọng và lan tỏa những giá trị vĩnh cửu này để chúng mãi là nguồn sáng dẫn lối cho các thế hệ.

Câu Nói Hay